11. Sınıf II. Ünite III. Ders
2-Fikrî Değişimin Öncüleri
Martin Luther’in 95 Maddelik Tezi (1517) ve Reform Hareketi
“… Almanya’da (…) bir merkezî otorite olmadığı için, söz konusu durum her gün daha da ağırlaşarak devam ediyordu. Papalık, Alman halkını saf bir sürü gibi görüyordu. Fakat Papalık, daha sonra endüljans konusunda Luther’in itirazları Alman halkı tarafından kuvvetle desteklendiği zaman, yanılmış olduğunu anlayacaktır.”[8]
Luther’in itirazları kısa sürede bir çığ etkisi yaratarak Fransa, İngiltere ve Kuzey Avrupa’ya yayıldı. Peki, Luther ve başlattığı Reform hareketi neden bu kadar hızlı bir şekilde karşılık görmüştü? Bunun sebeplerini ünitemizin başında, Avrupa’da Değişimi Getiren Etkenler başlığı altında görmüştük. Şimdi ise bu konuya bizzat Luther’in yazdığı 95 maddelik tezden bakalım!
Luther’in 95 Maddelik Tezi
21. … Papa’nın bağışlamasıyla bir insanın bütün cezalardan kurtulduğunu ve selamete erdiğini söyleyen Endüljans vaizleri yanılgı içindedir.
22. Zira Papa, Kanun’a göre bu hayatta ödenmesi gereken hiçbir cezayı Araf’taki ruhlar için bağışlayamaz.
25. Papa’nın Araf üzerinde sahip olduğu kudret, herhangi bir piskopozun ya da papazın özel olarak kendi piskopozluk bölgesindeki ya da cemaati dahilindeki kudretinden hiçbir farkı yoktur.
27. Paranın para kutusuna atılmasıyla birlikte ruhun daha o an [Araf’tan] uçup kurtulduğu
sadece bir insan öğretisidir.
28. Paranın para kutusuna atılmasıyla, ancak kârın ve hırsın artacağı kesindir, ama Kilise’nin başkası adına yalvarmasının bir netice vermesi sadece Tanrı lütfuna kalmıştır.
32. Bağışlanma belgelerine sahip oldukları için kendi selametlerinden emin olanlar, bunu onlara öğreten üstatlarla birlikte ebediyete kadar mahkum olacaklardır.
33. Papa’nın bağışlanma belgelerinin Tanrı ile insanı uzlaştıran, Tanrı’nın paha biçilemez bir armağanı olduğunu söyleyenlere karşı ne kadar tetikte olunsa azdır.
36. Her hakiki tövbekar Hıristiyan, bağışlanma belgeleri olmadan da cezadan ve suçtan tamamıyla bağışlanma hakkına sahiptir.
37. Ölü ya da canlı her hakiki Hıristiyan, Mesih’in ve Kilise’nin bütün hayırlarından payını alır. Bu ona Tanrı tarafından verilmiştir, bağışlanma belgesi olmasa bile.
42. Hıristiyanlara; Endüljans satın almanın, diğer merhamet işleri ile hiçbir şekilde karıştırılmaması gerektiğinin Papa’nın da görüşü olduğu öğretilmelidir.
43. Hıristiyanlara; fakirlere hibe ya da muhtaçlara yardım etmekle, bağışlanma belgesi satın almaktan daha hayırlı bir şey yaptığı öğretilmelidir.
48. Hıristiyanlara; bağışlanma belgeleri bahşeden Papa’nın aslında, bu Endüljansların getirdiği paradan ziyade dualara ihtiyaç duyduğu, bu yüzden de esasen bu duaları arzuladığı [ve beklediği] öğretilmelidir.
66. Endüljans hazineleri ise, zenginlik sahiplerini (“Mal ve mülk sahibi” anlamında.) avlamak için kullanılan ağlardır.
hristiyan.net/temeller/95tez.htm Çeviren: Prof. Dr. Kaan H. Ökten
Kanıt Sorgulama
1-Kanıt 5’i inceleyiniz. Luther’in eleştirilerinin temelinde Katolik kilisenin hangi uygulaması vardır?
2- 27. maddeyi açıklayınız. Luther “İnsan öğretisi” derken neyi kastetmektedir? Yazınız.
Thomas More ve Hayali Ülkesi; “Ütopya”
“… insanların, kötü alışkanlıklarını Hıristiyanlığa uydurmaktan kaçındıklarını görünce, İncil’i insanların kötü alışkanlıklarına göre eğip büktüler. Bu ustaca manevra nereye götürdü onları? İnsanların vicdan rahatlığıyla kötülük edebilmelerini sağlamış oldular.” Thomas More
Kanıt 31
Ütopya (1518)
“Prens, zenginlik konusunda çok büyük bir eşitsizlik oluşmasını engellemelidir. Kimsenin mallarına el konulduğunu görmek istemem ama prens halkın zenginliğinin birkaç kişi tarafından biriktirilmesini engelleyecek bazı önlemler almalıdır. Eflâtun, vatandaşların fazla zengin olmasını istememişti, aşırı fakir olmalarını da istememişti, çünkü fakirlerin bir faydası yoktur ve zenginler güçlerini kamuya hizmet için kullanmazlar. İyi bir prens toplumun en fakir üyelerinin bile kullandığı mallara mümkün olduğunca hafif bir vergi uygulamalıdır; örneğin tahıl, ekmek, bira, şarap, giysi ve insan hayatının devamını sağlayan diğer maddeler.. “
Thomas More, Ütopya “İnsancı Hristiyanlar ve Yeni Eğitim”, Batı’ya Yön Veren Metinler 2, (Der: Alev Alatlı), Kapadokya: İlke Eğitim ve Sağlık Vakfı, s.495
Kanıt Sorgulama
1-Kanıt 31’ de Thomas More, iyi bir hükümdarı nasıl tanımlamıştır? Yazınız.
2-Sizce iyi bir hükümdar nasıl olmalıdır? Birkaç cümleyle yazınız.