
Kanıt 1
Kanıt Sorgulama
1) Evrenos ve Lala Şahin Paşalar’ dan esirleri kim için toplamaları istenmiştir?
2) Bu esirlerden ne kadarının toplanması istenmiştir?
3) Evrenos ve Lala Şahin Paşalar bu istek üzerine ne yapmışlardır?
4) Çandarlı Halil Paşa toplanan çocukların nerelere verilmesi gerektiğini söylemiştir?
5) Çandarlı Halil Paşa çocukların, söylediği yerlere verilmesi gerektiğini ne için düşünmüş olabilir? Tartışınız.
6) Siz bu uygulamayla toplanan çocuklardan biri olsaydınız neler hissederdiniz? Düşüncelerinizi belirtiniz.
Kanıt 2
‘’…Evrenos Bey’i güneyde, derya boyunda bulunan Gümülcine ile ona bağlı yörelerin fethi için bir kuvvetin başında oraya gönderdi. Lala Şahin Paşa’yı da Filibe ve Zağra ile kuzeydeki illerin zabtı için yine kalabalık bir kuvvetle o yörede görevlendirmişti. Bu görevlerle işe başlayan gaziler, adım adım kaleleri açarak, köy ve kasabaları İslam topraklarına katarak, kâfir ülkelerini yağmalayıp, zararlara sokarak, huriler kadar parlak kız ve oğlanları toplayarak, altın, gümüş bulduklarını talan ederek ilerlediler.
Hoca Sâdeddin, Tac’üt Tevarih, I, s: 118
Kanıt Sorgulama
1) Gaziler nereleri fethetmek için görevlendirilmişlerdir?
2) Siz bu faaliyetleri doğru buluyor musunuz? Fikirlerinizi belirtiniz.
3) Görevlendirilen gaziler ne gibi faaliyetlerde bulunmuşlardır?
4) Sizin yaşadığınız bölgeye bu tür yağma faaliyetleri yapılsa neler hissederdiniz?
Kanıt 3
‘’Kara Rüstem derlerdi, bir bilgin vardı. Karaman’dan gelmişti. Kazasker Çandarlı Halil’ e dedi ki: ‘Mevlâna! Akından elde edilen bu ganimet malını niçin beyliğe almazsın da ziyan edersin?’ Kazasker: ‘ya nice edelim?’ dedi. Kara Rüstem dedi ki: ‘İşbu esirler ki gaziler getirirler, Tanrı buyruğunda beşte biri padişahındır, niçin alınmaz?’ Kazasker bunu Murad Han Gazi’ye söyledi. Padişah: ‘Mademki Tanrı buyruğudur, niçin almazsınız?’ dedi. Alın diye emir verdi.
Oruç Beğ, Oruç Beğ Tarihi, s: 41,42
Kanıt Sorgulama
1) Kara Rüstem, esirlerin beşte birinin padişaha alınması gerektiğini söylerken hangi temele dayanmıştır?
2) Padişah bu uygulamayı neden kabul etmiş olabilir? Tartışınız.
3) Esirlerin beşte birinin padişah tarafından alınması uygulamasını doğru buluyor musunuz? Tartışınız.
Kanıt 4
Kapıkulu ocaklarının nefer ihtiyacı yeniçeri ağası tarafından belirlenir ve Dîvân-ı Hümâyun’a arzedilirdi. Buradan çıkacak karara göre sekiz-yirmi yaş arasındaki gençlerden durumları elverişli olanlar devşirilirdi. Devşirme işi ihtiyaca göre üç, beş veya yedi yılda bir yapılırdı. Bu işin birinci derece sorumlusu yeniçeri ağası idi; ondan sonra Acemi Ocağı ağası gelirdi. Devşirme başlangıçta beylerbeyi, sancak beyi ve mahallî kadılar gibi ilgili bölgenin mülkî âmirleri tarafından yapılmıştır. Fakat zamanla bunların görevlerini kötüye kullanmaları üzerine Fâtih Sultan Mehmed döneminde devşirme işi bir esasa bağlanmış ve merkezden devşirme memurları gönderilmeye başlanmıştır.
TDV İslâm Ansiklopedisi, Devşirme Maddesi, C.9, s: 254-257
Kanıt Sorgulama
Sorular:
1) Kapıkulu Ocağı’nın asker ihtiyacını belirleyen görevli kimdir?
2) Kanıta göre hangi yaş aralığındaki çocuklar toplanmıştır?
3) Osmanlı Devleti devşirme sistemini neden uygulamış olabilir? Tartışınız.
4) Bu sistem neden merkezden kontrol edilmeye başlanmış, kanunlara bağlanmış olabilir? Tartışınız.
Kanıt 5
Saray için ayrılacak olanları ya yeniçeri ağası arz eder veya saray ağası seçerdi. Bunlar önce Edirne, Galata veya İbrahim Paşa saraylarında eğitilir, aralarından kabiliyetli olanlar Topkapı Sarayı’na alınır, diğerleri ise kapıkulu süvari bölüklerine verilirdi. Gürbüzce olanlar Bostancı Ocağı için ayrılırdı.
TDV İslâm Ansiklopedisi, Devşirme Maddesi, C.9, s: 254-257
Kanıt Sorgulama
1) Saray için ayrılacak çocukları kim seçerdi?
2) Toplanan çocuklar hangi alanlarda istihdam edilirdi?
3) Neden toplanan çocukların hepsi sarayda istihdam edilmemiştir?
Kanıt 6
Kanıt Sorgulama
1) Minyatürde kırmızı elbiseler giydirilmiş olan çocuklar kimler olabilir?
2) Bu çocuklar neden aynı kıyafetler giydirilerek bir araya toplanılmış olabilir?
3) Minyatürde görülen siyah giyimli din adamını göz önünde bulundurarak yanındaki topluluğun kimler olabileceğini tartışınız.
4) Sizce bu topluluk neden orada bulunmaktadır?
5) Divanda oturan görevliler nasıl bir işlem yapıyor olabilir?
Not: Devam konunun tamamındadır!