Kardeş Katli

Kazanım:

Osmanlı Devleti’nde merkezi otoriteyi güçlendirmeye yönelik düzenlemeleri analiz eder.

Beceriler:

Tarihsel Kavrama, Tarihsel Analiz ve Yorum,

Tarihsel Sorun Analizi ve Karar Verme, Tarihsel Empati

Kanıt 1

Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk hükümdarı olan Osman Bey, Ertuğrul Gazi’nin en küçük oğlu olmasına rağmen ağabeylerinin itirazı olmadan beyliği başına geçmişti. Bu yüzden de kardeşler arasında bir çatışma olmadı. Ancak Osman Bey, kendi hükümdarlığını çekemeyen amcası Dündar Bey’i öldürmek zorunda kaldı. Bu, hanedan içerisinde dökülen ilk kandı.

Erhan AFYONCU, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, (İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2016), 700

Kanıt Sorgulama

1- Yukarıdaki metne göre Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk hükümdarı kimdir?

2- Yukarıdaki metne göre Osman Bey, ailesinden kimi öldürmek zorunda kalmıştır?

3- Yukarıdaki metne göre Osman Bey, Dündar Bey’i niçin öldürmüştür?

4- Sizce Ertuğrul Gazi’nin oğulları, Osman Bey’in tahta geçmesine itiraz etmemişken Ertuğrul Gazi’nin kardeşi Dündar Bey, niçin itiraz etmiş olabilir?

Kanıt 2

Osmanlılar’da bilinen ilk şehzade katlinin, 1298 yılında o zamanlar bir aşiret beyi sayılan Osman Gazi’nin kendi aleyhine çalışıp yolda tekfurlarla işbirliği yapan amcası Dündar Bey’e tatbik edildiği rivayet olunur. Bu hadiseden itibaren birkaç yüzyıl hemen her padişah zamanında hanedan mensupları devlet için bir problem olmuştur. Taht iddiasında bulunan şehzadeler, arkalarına Anadolu’daki beylikleri hatta Bizans’ı alarak ayaklanmışlar, devletin başına büyük gaileler açmışlardır.

Ekrem Buğra EKİNCİ, “Osmanlı Hukukunda Şehzade Katli”, 73

Kanıt Sorgulama

1- Yukarıdaki metne göre Osmanlı’da bilinen ilk şehzade katli hangi yılda olmuştur?

2- Kanıt 1 ile karşılaştırdığınızda sizce ilk şehzade katli, 1298 gibi erken bir dönemde meydana gelmeseydi, sonraki dönemde yine de sık sık başvurulan bir yöntem olur muydu?

3- Sizce isyan eden ilk şehzade 1298 gibi erken bir tarihte katledilmiş olmasına rağmen ondan sonra gelen şehzadeler niçin isyana devam etmiş olabilir?

Kanıt 3

Fatih Sultan Mehmed’in, kardeşi Ahmed’i öldürtmesi ve sonra kardeş katlini kanunlaştırmasına kadar geçen süre zarfında sağ kalan şehzadelerin umumiyetle isyan ettikleri görülmektedir. I. Murad’ın kardeşleri Şehzade Halil ve İbrahim Beyler ile II. Murad’ın kardeşi Mustafa buna örnektir. Anılan örneklerden, padişahın merhamet hissiyle idam ettirmediği kardeşlerinin kimi zaman isyan ederek devletin başına büyük gaileler açtığı anlaşılmaktadır.

Mehmet AKMAN, Osmanlı Devleti’nde Kardeş Katli, (İstanbul: Eren Yayıncılık, 1997), 124

Kanıt Sorgulama

1- Yukarıdaki metne göre kardeş katlini kim meşrulaştırmıştır?

2- Sizce şehzadeler niçin isyan ediyor olabilirler? Cevaplandırırken Kanıt 2’den yola çıkınız

3- Sizce şehzadelerin isyanı ile ortaya çıkan gaileler neler olabilir?

4- Sizce bu gailelerden kurtulmanın, şehzadelerin katli dışında başka bir yolu olabilir miydi, niçin?

Kanıt 4

Bu uygulamaya Sasaniler’de, Roma ve Bizans’ta hatta Müslüman Endülüs ve Mağrib devletlerinde sıkça rastlanmaktadır. Bu yönteme uymayan Avrupa devletleri, yıllarca süren veraset savaşlarında harap olmuş, binlerce insan ölmüştür. Osmanlı Devleti’ni, Avrupa karşısında galip getiren olgulardan biri de budur.

Yavuz BAHADIROĞLU, Osmanlı’da Şehzade Katli, (İstanbul: Nesil Yayınevi, 2014), 92-93

Kanıt 5

Hanedan üyelerinin öldürülmeleri, Osmanlı Devleti’ne ait bir uygulama değildir. Gerek Osmanlı öncesi Türk tarihinde gerekse Türk devletleri dışında diğer devletlerde bu uygulama görülmektedir.

Haldun EROĞLU, Osmanlı Devleti’nde Şehzadelik Kurumu, (Ankara: Akçağ Yayınları, 2003), 195

Kanıt Sorgulama

Kanıt 4 ve 5’i göz önüne alarak,

1- Yukarıdaki metinlere göre Kardeş Katli uygulaması, Osmanlı’dan önce hangi devletler tarafından da kullanılmıştır?

2- Sizce bu devletler, farklı etnik ve dini kökenlere sahip olmalarına rağmen niçin bu uygulamayı kullanmış olabilirler?

3- Sizce de Kanıt 4’te bahsedildiği gibi Kardeş Katli uygulaması, Osmanlı Devleti’ni Avrupalı devletler karşısında galip bir konuma getirmiş midir?

4- Kanıt 5’e baktığınızda sizce Kardeş Katli uygulaması, Türkler’de ve Türk devletlerinde kadim bir gelenek olabilir mi, niçin?

Kanıt 6

Türk sultanlarının oğlu olmak çok talihsiz bir vaziyete düşmek demekti. Çünkü evlatlardan biri babasının yerine geçer geçmez, diğerleri mutlaka ölüme mahkumdurlar. Türkler, tahta hiçbir rakip bırakmazlar.

Aykut CAN, Şehzade Mustafa ve Şehzade Bayezid Nasıl Öldürüldüler, İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2014) 61

Kanıt Sorgulama

1- Sizce evlatlardan birisi, babasının yerine geçtiğinde diğerleri niçin ölmeye mahkumdurlar?

2- Sizce bu mutlak gerçek ile büyüyen bir şehzade, isyan etmeye meyilli değilse bile, bu hakikat karşısında isyan etmeye hazır bir duruma gelir miydi, niçin?

3- Sizce diğer şehzadeleri öldürmek yerine tahta rakip bırakmamak konusunda başka bir yol izlenebilir miydi? Tartışınız.

Kanıt 7

Temsili olarak bir Osmanlı şehzadesinin boğularak katledilmesi

Kanıt Sorgulama

1- Yukarıdaki resimde neler görüyorsunuz?

2- Yukarıdaki resme baktığınızda neler hissettiniz?

3- Sizce niçin böyle bir resim yapılmış olabilir?

Not: Devam konunun tamamındadır!

Devamını talep et!

Etiketler

Kaçırma

0 comments

Tartışmalı Konular

Kardeş Katli

10. Sınıf VI. Ünite II. Ders

Osmanlı’da Harem

Paylaş

Etiketler

Kaçırma

Osmanlı’da Harem