![]({"large":{"file":"https:\/\/www.tarihdersietkinlikleri.com\/wp-content\/uploads\/2020\/03\/5.5-1024x263.png","width":1024},"full":{"0":"2020\/03\/5.5.png","1":1601,"2":411,"3":false,"file":"https:\/\/www.tarihdersietkinlikleri.com\/wp-content\/uploads\/2020\/03\/5.5.png"}})
7. Sınıf 5. Ünite: Üretim, Dağıtım ve Tüketim
Değerler: Dayanışma, Dürüstlük, Çalışkanlık
Beceriler: Araştırma, Değişim ve Sürekliliği Algılama, Zaman ve Kronolojiyi Algılama
Kavramlar
Ders 1
SB. 7.5.1 Üretimde ve yönetimde toprağın önemini geçmişten ve günümüzden örneklerle açıklar.
İlk Çağ Anadolu Uygarlıklarında toprak önemli bir yer tutmaktadır. Frigyalılar tarımcı toplumdur ve yasalarını da buna göre şekillendirmişlerdir. Hatta Kibele adında bereket tanrısı bile vardır. Urartularda tarıma önem vermişler, su kanalları ve bentler inşa etmişlerdir.
Su kanalları ve bentler inşa etmelerinin tarıma verdikleri önemle nasıl bir ilişkisi olabilir?
M.Ö. 6000’lerde Mezopotamya’da sulama teknikleri ve bir çeşit ilkel saban kullanılarak tarım yapıldığı görülmektedir. Sulama ve tarımda sabanın kullanılması ve buna bağlı olarak buğday, arpa gibi ürünlerin kolaylıkla elde edilmesi, kurak bir iklimi olmasına rağmen Babil bölgesini o zamanki dünyanın en zengin tarım bölgesi haline getirilmiştir. Dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen Babil ‘in asma bahçeleri de bu anlamda bize açık bir fikir vermektedir. Mezopotamya’da tarım ve hayvancılık faaliyetleri ve bu faaliyetlerden elde edilen mahsul zenginlik ve refahın kaynağı olarak görülmektedir. Sümerlerden bize ulaşan belgelerde bazı bitkilerin bolluğunun bir zenginlik kaynağı olarak görüldüğü anlaşılmaktadır. Aşağı Mezopotamya dünyada sulu tarımın yapıldığı en eski bölgelerden birisidir.
Yüksel ARSLANTAŞ, Mezopotamya’nın Faunası ve Florası, , Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Uluslar Arası Dördüncü Orta Doğu Semineri Elazığ, 2009,s. 422
Türk- İslam Devletlerinde yerleşik yaşamla birlikte toprak önemli bir unsur haline gelmiştir. Selçuklularda toprak düzeni ikta usulüne dayanırdı. İkta topraklarının mülkiyeti devlete, kullanım hakkı köylüye verilirken, köylüden alınan vergi ikta sahibine maaş ve asker besleme bedeli olarak bırakılmıştır.
Yerleşik yaşam ile tarımın nasıl bir ilişkisi olabilir?
Ortaçağ Avrupası’nda V. yy. ve IX. yy. dönemleri arasında temeli atılan, zamanla Avrupa’nın birçok bölgesinde uygulanan feodalite sisteminin iktisadî yapısı toprak eksenli gelişme kaydetmiştir. İktisadî yapının sürdürülebilmesi amacıyla toplumsal hiyerarşi içinde karşılıklı güven ve sadakat ilişkisi bağlamında, ekonomik sözleşmeler yapılmıştır. Dolayısıyla feodal sistem yapısında toprağın sürekli üretim faaliyetleri içinde bulunması hayatî önem taşımaktadır. Avrupa’da merkezî krallıkların zayıflamasıyla birlikte iktidarda toprak beylerin söz sahibi olmaları, toprağın; iktisadî hayatın yanında iktidarı belirleyen tek güç olmasına neden olmuştur. Sistem içinde toprağın bu dönemde son derece önemli bir özelliğe sahip olması Avrupa’nın feodal dönem boyunca; toplumsal, siyasal ve ekonomik açıdan yeniden yapılanmasına ortam hazırlamıştır.
Ebru EREZ, Feodal Sistemin Sosyal Hayat Üzerine Etkisi, Karaman, 2017, s. 5
Sizce Ortaçağ Avrupası’nda toprak neden önemlidir?
Osmanlı Devletinde halkın büyük bölümü kırsal alanlarda yaşadığından, ekonomik faaliyetler büyük ölçüde tarıma dayalıydı. Halkın büyük bölümü tarımla uğraştığından tarımsal gelirler, hazinenin de önemli gelir kaynaklarından biriydi. Bu nedenle devlet toprağın boş kalmamasına ve işletilmesine önem verirdi. Tımar sistemi sayesinde toprakların boş kalmaması ve üretimin sürekliliği sağlanmıştır. Tımar sistemi ikta sistemiyle eş değer bir uygulamadır. Dirlik topraklarının vergi gelirleriyle devlet adına asker yetiştirilir, memur maaşları karşılanırdı.
Sizce Osmanlı Devleti’nde toprak neden önemlidir?
Cumhuriyet’in kurulduğu tarihlerde Türkiye nüfusunun çok büyük bir kısmı, yüzde 80’i, kırsal kesimde yaşamaktaydı. Bu nüfusun tamamına yakını geçimini tarımdan sağlıyordu. Cumhuriyet Türkiye’si, Osmanlı döneminden adil olmayan bir toprak mülkiyet yapısı devralınmıştı. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren toprak üzerinde özel mülkiyeti pekiştirici yasal düzenlemeler yapılmıştır. Atatürk birçok konuşmasında, her çiftçinin emeğini değerlendirebileceği ve geçimini sağlayabileceği kadar toprağa sahip kılınmasını istemekteydi. O’nun tavsiye ve direktifleriyle topraksız köylüye arazi dağıtılması için bir takım çalışmalar yapılmıştır.
İbrahim İnci, Atatürk Dönemi Türkiye’sinde Toprak Mülkiyet Dağılımı İle İlgili Bazı Düzenlemeler, Erzurum, 2010
Demokrat Parti döneminde(1950-1960) de tarım alanındaki faaliyetler hız kazanmış, tarımda traktör kullanılmaya başlanmıştır. Günümüze kadar gelen süre içerisinde toprağın önemi giderek artmış ve modern tarım uygulamalarına geçilmiştir.
Sizce geçmişten günümüze toprağa verilen önemde bir değişim olmuş mudur? Neden?
ETKİNLİK
Sevgili Öğrenciler, bu etkinlikte sizden verilen konulara uygun olarak o dönemde yaşayan kişilerin bir gününü anlatan bir öykü kaleme alınmanız beklenmektedir.
Süre: 40 dakika
Yönerge
- Aşağıda verilen konularla ilgili öykü yazınız.
- İlk Çağ Anadolu uygarlıklarında toprak
- İlk Çağ Mezopotamya uygarlıklarında toprak
- Selçuklu Devletinde toprak
- Orta Çağ Avrupası’nda toprak
- Osmanlı Devletinde toprak
- Cumhuriyet döneminde toprak
- Öykünüz en az 20 cümle olmalıdır.
- Öykü yazımı için verilen süre 20 dakikadır.
- Öykünüzde üretimde ve yönetimde toprağın önemine yer veriniz.
- Öykünüzde çiftçi, yönetici, tımar(ikta) sahibi, asker vs. gibi karakterlere yer veriniz.
- Öykünüzü sınıfta okuyunuz.
Ders 2
SB.7.5.2 Üretim teknolojisindeki gelişmelerin sosyal ve ekonomik hayata etkilerini değerlendirir.
Üretim Araçları
Sanayi Devrimi ya da Endüstri Devrimi, Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime olan etkisi ve buhar gücüyle çalışan makinaların makinalaşmış endüstriyi doğurması, bu gelişmelerin de Avrupa’daki sermaye birikimini arttırmasına denir. 18. yüzyılda imal edilen ilkel dokuma tezgâhıyla başlayan Sanayi Devrimi, üç asırlık ömründe seri üretim tesisleriyle insanlığa ciddi katkılarda bulunmuş ve nano-teknoloji üretimleriyle hala dünyaya yön vermektedir.
Ümit Arslan, Sanayi Devrimi: Sonuçları ve Uluslararası Sisteme Yansımaları
Üretim teknolojisindeki gelişmelerin sosyal ve ekonomik hayata etkilerini yazınız.
| Sosyal Hayata Etkileri | Ekonomik Hayata Etkileri |
Ders 3
SB.7.5.3 Kurumların ve sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarına ve sosyal yaşamdaki rollerine örnekler verir.
Ders 4
SB.7.5.4 Tarih boyunca Türklerde meslek edindirme ve meslek etiği kazandırmada rol oynayan kurumları tanır.
Ders 5
SB.7.5.5 Dünyadaki gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan yeni meslekleri dikkate alarak mesleki tercihlerine yönelik planlama yapar.
Diğer dersler/ kazanımlar (3, 4 ve 5) ünitenin tamamındadır!
![]({"jaw_blog-16_9-small":{"file":"https:\/\/www.tarihdersietkinlikleri.com\/wp-content\/uploads\/2019\/09\/12.3.\u00fcnite-170x95.png","width":170},"jaw_blog-16_9-middle":{"file":"https:\/\/www.tarihdersietkinlikleri.com\/wp-content\/uploads\/2019\/09\/12.3.\u00fcnite-270x152.png","width":270},"jaw_blog-16_9":{"file":"https:\/\/www.tarihdersietkinlikleri.com\/wp-content\/uploads\/2019\/09\/12.3.\u00fcnite-475x267.png","width":475},"jaw_blog-16_9-big":{"file":"https:\/\/www.tarihdersietkinlikleri.com\/wp-content\/uploads\/2019\/09\/12.3.\u00fcnite-878x411.png","width":878}})