9. Sınıf II. Ünite II. Ders
ÜNİTE
İnsanlığın İlk Dönemleri
KONU
Yazıdan Sonraki Yaşam
KAZANIM
Yazının icadının insanlık tarihinde meydana getirdiği değişimi fark eder.
Yazının kullanılmasının yönetim işleri ile vergi ve muhasebe kayıtları üzerindeki etkilerine değinilir.
Kadîm tıp, astronomi ve coğrafya bilimlerinin amaç, konu ve yöntem açılarından modern zamanlardaki bilimlerden ne tür farklılıklara sahip olduğuna değinilir.
SÜRE
2 Ders (40 + 40 = 80 Dakika)
Uruk Tabletleri Hesap kaydı sözlü olarak tutulamaz, yazı işte bu çok basit nedenden doğmuştur. Sümer ülkesinde Uruk kentinin büyük tapınağının bulunduğu yerde keşfedilen ilk kil tabletlerin üzerindeki yazılar bu şekilde açıklanır. “Uruk tabletleri” tahıl çuvalları ve büyükbaş hayvan listelerinden oluşup tapınağın bir tür muhasebesini sunmaktadır. Dolayısıyla ilk yazılı tabletler ziraat hesaplamalarından oluşmaktadır. Basit muhasebe işlemleri için alçakgönüllü bir amaçla ortaya çıkan yazı Mezopotamyalılar için önce bir bellek yardımcısı, sonra da konuşma dillerinin izlerini koruma yöntemi, hatta iletişim kurmanın, düşünmenin ve ifade etmenin farklı bir aracı olmuştur.
|
Bilinen en eski yazı izleri arasında bu Uruk tableti İ.Ö. IV. binyıldan kalmadır. Göstergelerin sütunlarda yinelenmesi bunun bir hesap defterinin parçası olduğunun kanıtıdır.
|
Kanıt Sorgulama
1-) Yazı hangi ihtiyaçlar sonucunda ortaya çıkmıştır?
2-) Yazının icadı sizce insan hayatında hangi gelişmeleri doğurmuştur?
3-) Uruk tabletlerinden yola çıkarak Sümerler hakkında hangi bilgilere ulaşabiliriz? Buradan yola çıkarak tarihi bilgilere ulaşmada yazının rolünü açıklayınız.
Asurların Kil Tabletleri Asurlu tüccarların kil tabletlerinde yazdıkları konulara şaşmamak mümkün değil. Bunların bir kısmı iş mektupları. Bu mektuplardan getirilip götürülen malların cinslerini, bu malların nasıl satıldığını, tüccarların nasıl gümrükten mal kaçırdıklarını, yakalananların hapse girdiğini öğreniyoruz. Özel mektuplarda o günkü aile, arkadaşlık sorunları, karı-koca, gelin kaynana problemleri, akrabalar arasındaki kıskançlıklar, kocaları Asur’a giden kadınların üstlerine yüklenen işlerden yakınmaları okunuyor ve 4 bin yıl önceden beri insan karakterinin hiç değişmediği öğreniliyor. Belgelerin çoğunluğu ticari işlemlerle ilgili ve hukuksal içerikli. Bunlar satış, kiralama, ortaklık, borç verip alma, kefil olma antlaşmaları gibi. Ayrıca evlenmeler, boşanmalar da belgelenmiş.
|
Kervan Hesabı İle İlgili Mektup Devrin önemli tüccarlarından Pusu-ken’e üç tüccar tarafından yazılmış mektupta, 20 mine (ca. 10 Kg.) gümüşün sarf ve dökümü verilmiş. Bunlar; 175 keten-kumaş, el kalayı, hayvan komşuları, ilave masraflar ile, alacaklı kimselere ödenen gümüş miktarı ve vergilere giden zorunlu ödemelerdir. Tabletin sonunda ‘Dikkat ediniz, oraya gelen malları ve parayı gönderiniz…Alahum’un parasını aldık, Asur-Malik’e borcumuz kalmadı. Hiçbir şey artmadı’ yazıyor.
|