Anlaşılmayan İnsan
- 0 comments
- Başlık; Romanlarla Tarih Öğretimi
- 1
Hazırlayanlar: Cahide Kayış, Mehtap Koldaş
9. Sınıf IV. Ünite: İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası
Kazanım:
9.4.4. Kavimler Göçü’nün sebep ve sonuçlarını siyasi ve sosyal açılardan analiz eder.
b) Avrupa Hun Devleti’nin kuruluşuna ve bu devletin Avrupa’ya etkilerine değinilir.
Beceriler: Tarihsel Kavrama, Tarihsel Analiz ve Yorum, Tarihsel Empati
KANIT 1:
Hunlar 4. yüzyılın sonlarına doğru “ortaya çıktıklarında” yüzyıllar boyunca unutulamayacak izler bırakmışlardır. Bu izlerin çoğu günümüzde olumsuz olarak algılansa da, duruma ve koşullara kendilerini adapte etmesini bilmişler, Roma’nın başını sık sık ağrıtan sınırlardaki Cermen kavimlerini bir bir kontrolleri altına almışlar, Romalı komutanların bile savaşta aynı tarafta savaşmak için can atacağı bir askerî kültüre sahip olarak, hayranlık uyandırmışlardır. Hunlar, Roma’yı, özellikle de Batı Roma’yı son yıllarında derinden etkilemiştir. Bu öyle güçlü bir etkiydi ki Hun isminin kendisi bile korku uyandırmaya yeterli olabiliyordu.
Türel, Tunç. Ammıanus Marcellınus, Prıscus Ve Iordanes’de Attilâ Ve Hun Tasvirleri , Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2015 Güz (23), 325-345.
KANIT SORGULAMA
Kanıt 1’e göre;
1)Avrupa Hunlarının Romalılara olumlu etkisi nedir?
2)Bir Romalı için Hun ismi ne çağrıştırmaktadır?
PASAJ 1:
Attilâ parmağını kaldırdı, herkes sustu. Ciddi bir tavırla: — Evlât, dedi, söyle bakayım, beni nasıl bir adam olarak düşünüyorlar? Roma İmparatorluğu’nda hakkımda neler konuşuluyor? Sesinin uysal ifadesine rağmen, titremekten kendimi alamadım. Sözlerimi nasıl tartarak söylemeliydim, bilmiyorum, esaslı bir fikrim yok. Bu çılgınca gülüşenler arasında pusulasını kaybetmiş halde yalnız ben varım. Ne olursa olsun, Attilâyı bekletmemeli.
— Kralımız, Etendim, sarayda senin hakkında, altınla doyurulan bir aslan deniliyor, böyle olmazsa, bu aslan bütün dünyayı paramparça edermiş.
— Sarayı sormuyorum. Orada saray, haydutlar çetesi demektir, beni tanır. Büyük İmparatorluk sınırları içinde hakkımda umumi olarak ne konuşuluyor? …Bunun üzerine büyük bir açıklıkla konuşmaya başladım: — Hiçbir şey söylemiyorlar, Efendim.
— Daha açık söyle.
— Haşmetli Efendimiz, bana emreden sensin, söyleyeceklerimden ötürü beni bağışla
— Doğrusunu söyle. — Haşmetli Kralım, halk seni, bütün Hunlar gibi, cadıdan doğma bir ifrit sanıyor. Hatta, başın kelmiş diyorlar. Burnun domuz burnu gibiymiş. Kulakların tazınınki gibi aşağı doğru sallanıyormuş. Konuşamıyormuşsun bile. Yalnız homurdanıyormuşsun, sanki…
Gardonyi, Géza. Anlaşılmayan İnsan, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul, 2018, s.99.
KANIT SORGULAMA
Pasaj 1’e göre;
1)Roma’da saraydakiler Attila’yı nasıl tasvir etmektedir?
2)Roma halkı Attila’dan nasıl bahsetmektedir?
PASAJ 2:
Bütün dünya Hunların adıyla çalkalanıyordu. Anneler ağlayan çocuklarını:
-Sus, Hunlar geliyor! Diye korkuturdu.
Uykusundan keyifsiz kalkanlar:
-Düşümde Hunları gördüm, diye homurdanırdı.
Gardonyi, Géza. Anlaşılmayan İnsan, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul, 2018, s.11.
KANIT SORGULAMA
- Pasaj 1 ve Pasaj 2’den hareketle Attila hakkında saraydakilerle halk arasındaki algıyı nasıl değerlendirirsiniz?
- Bunlardan yola çıkarak Attila’yı tek kelimeyle nasıl ifade edersiniz?
Rua zamanında başlayan Doğu Roma ile barış görüşmeleri, onun ölümü üzerine Attila tarafından neticelendirilmiştir. Attila, derhal yola çıkarak İllyria (Arnavutluk ve Dalmaçya sahası)’da, Morava ile Tuna’nın birleştiği yerde, Tuna’nın diğer kıyısına tanzim edilmiş olan Constantia surları karşısında kurulmuş olan Margus (Bugünkü Orasje- Dobruca) şehrinde, bütün halkın gözleri önünde at üzerinde olduğu halde isteklerini elçi Plinthas başkanlığındaki Doğu Roma heyetine barış şartları olarak kabul ettirdi (434).
KANIT 2: Margus Antlaşması
Antlaşmaya göre; Bizanslılar bundan böyle Hun kaçaklarını kabul etmeyecek ve o güne kadar sığınanları da geri vereceklerdi. İade edilmeyenlerin her biri başına 8 solidus ödenecekti. Bu para ile o bölgede 100 kilo buğday satın alınabiliyordu. Bundan başka Bizanslılar, Hunların harp halinde bulundukları hiçbir kavimle ittifak kuramayacaklardı. Yine bu antlaşma Hunlara imparatorluk şehrinde ticaret hakkı tanıyordu. Plintha Hunlara ödenen verginin iki misline çıkarılmasına razı olmak zorunda kaldı. Bu 700 libre altın (yaklaşık 229kilo) idi. 434 Margus Antlaşması aslında bir emirname idi ve böylece muharebenin önü alınmış oluyordu.
Baştav,Şerif. Avrupa Hunları, Türkler Ansiklopedisi, s.853-873.
PASAJ 3:
—Oku! dedi. Küçük bir kâğıt tomarı çıkardım. Üstündeki tozu silkeledim. Çözdüm ve yüksek sesle okumaya başladım: “Sabahleyin kayser (Theodesus) beni huzuruna çağırdı. Margus Antlaşması üzerine uzun boylu konuştuk. Bu antlaşma Hunların kralını hiçbir kayda bağlamıyor, bizi, yalnız bizi barış şartlarını yerine getirmeye zorluyor. Eğer barbarlar atlarının başını bu tarafa çevirecek olurlarsa, vay bu memleketin başına geleceklere.
Gardonyi, Géza. Anlaşılmayan İnsan, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul, 2018, s.19-20.
KANIT SORGULAMA
Kanıt 2’e göre ;
1)Sizce antlaşmanın en ağır maddesi hangisidir, neden?
2)Margus Antlaşması’nı Romalılar ve Hunlar açısından değerlendirdiğinizde nasıl bir sonuca varırsınız?
Pasaj 3’e göre;
1)Bizans saray tarihçisi olan Priskos Margus Antlaşmasını nasıl yorumlamıştır?
2)Priskos için Romalıların barış antlaşmasını kabul etme gerekçeleri ne olabilir?
KANIT 3:
Doğu Romalılar, kendilerine kabul ettirilen bu ağır şartları zihinlerini sarmış bulunan Hun korkusundan dolayı kabul etmek zorunda kalmışlardı. Çünkü imparatorluğun hazineleri saçma gösterilere, boş, faydasız şan şöhret sefalarına ve ölçüsüz zevklere hasredilmişti. Bu sebeple iktisadî olarak büyük bir felaketin içerisinde bulunuyorlar ve Hunlara ödenmesi gereken paraları temin için tedbirler düşünüyorlardı. Bu sebeple halktan haksız yere zorla vergi toplandı. Toprak vergisinden muaf tutulanlardan bile hakimlerin kararı ile toprak vergisi alındı. Herkes üzerine düşen altını getiriyor ve vergiler imparator tarafından vazifelendirilenlerce zorla toplanıyordu. Öyle ki, atadan kalma zenginliklerin sahibi olanlar, eşlerinin süs eşyalarını ve kendi değerli şeylerini satıp ödenmesi mecburî paraları temine çalışıyorlardı. Bu savaş, Romalıların o derece büyük felaketlere düşmesine sebep oldu ki, açlıktan ve intihar ederek birçok insan canından oldu. Hazine tamamen boşaltılarak Hunlara ödenecek para temin edildi.
Ahmetbeyoğlu, Attila Ali. Büyük Hun Hükümdarı, Sosyal Bilimler Dergisi, s.1-20
KANIT SORGULAMA
Kanıt 3’e göre;
1) Doğu Romalı imparatorlar Hunlara ödeyecekleri vergiyi nasıl temin etmekteydiler?
2) Margus Antlaşması Romalıları sosyal ve ekonomik açıdan nasıl etkilemiştir?
PASAJ 4:
Hayır efendimiz on yaşımda iken yoksulluk yüzünden baba ocağından ayrılmak zorunda kaldım. Bizde vergiler pek ağırdır. Vergileri mültezimler alır. Tahsildarlar hazineye toplamaktan çok kendi keselerini doldurmaya bakarlar. Babamın da ufak bir tarlasıyla küçük alaca bir inekciği vardı. Tahsildarlar evde işe yarar bir şey bulamayınca ineği götürmek istedi. Zavallı babamın başında altı çocuktuk en büyükleri de bendim. Başka ne yapabilirdi ki?
-Baban seni sattı he?
Ellerini birbirine çarptı öylece bakakaldı.
Sükunetle cevap verdim:
-Bu bizde alışılmamış bir şey değildir efendimiz. İmparatorluk yıllardan beri Hunlara vergi veriyor. Kayser ekmez sadece biçer. Halk toprağı o da halkı sömürür. Ben o zamanki çocuk aklımla köleliğin ne demek olduğunu kavrayamıyordum yalnız kardeşlerimden ve annemden ayrıldığım vakit yüreğim sızlamıştı.
Gardonyi, Géza. Anlaşılmayan İnsan, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul, 2018, s.98-99.
KANIT SORGULAMA
- Pasaj 4’e göre; Romalıların Hunlara ödemesi gereken vergi Zeta’yı nasıl etkilemiştir?
- Kanıt 3 ve Pasaj 4’ü değerlendirdiğinizde Siz Zeta’nın babasının yerinde olsaydınız ne yapardınız?
Pasaj 4 ’e göre;
- Siz kraliçenin yerinde olsaydınız köle Zeta’ya nasıl tepki verirdiniz?
ARA ETKİNLİK
O dönemde yaşayan Romalı olarak Margus Antlaşmasıyla birlikte halktan alınan vergilere dair aşağıdaki şablonu kullanarak bir gazete manşeti hazırlayınız
PASAJ 5:
Ana ve babalarının yanında da beni aşağıladıklarını söyleyecek değilim, sırf yalnız kaldıkları zaman veya öteki kölelerin gözü önünde bu şekilde hareket ediyorlardı. Bir kölenin insan olmaktan ne kadar ufaklaştığını orada gördüm. Hiç kimse onlara bir şey söylemeye cesaret edemiyor, tersine, onlarla birlikte gülüyordu. Yüzümü çamurla veya daha berbat pisliklerle sıvamaları, yahut boynuma ip takarak, cellatçılık oynamaları, çocukların en çok hoşlandığı şeylerdi.
Gardonyi, Géza. Anlaşılmayan İnsan, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul, 2018, s.13.
KANIT SORGULAMA
Pasaj 5’e göre;
1) Zeta köle olarak yaşadığı evde nasıl muamele görmüştür?
2) Zeta’nın yerinde olsaydınız ne hissederdiniz?
KANIT 4: Anatolius Antlaşması
Attila Margus Antlaşmasının şartlarını yerine getirmeyen Doğu Roma İmparatorluğu’nun Balkanlarda bulunan topraklarına seferler düzenlemiştir. Hun ilerleyişini durduramayan İmparator Theodosios barış istemek zorunda kalmıştır. 447’de imzalanan ve tarihte Anatolius Barışı diye bilinen antlaşmanın maddeleri şöyle idi ;
1- Kaçaklar derhal Hunlara iade edilecek.
2- Geçmiş vergiler karşılığında 6000 libre altın Hunlara ödenecek.
3- Hunlara ödenen senelik vergi 2100 altına çıkarılacak.
4- Parasını ödemeden Romalıların ülkesine kaçmış olan her Romalı esir başına 12 altın ceza ödenecek ve bu ödenmediği takdirde esir sahibine iade edilecek.
5- Romalılar, Hun ülkesinden kendi tarafına kaçanları bir daha kabul etmeyecek .
Ahmetbeyoğlu, Attila Ali. Büyük Hun Hükümdarı, Sosyal Bilimler Dergisi, s.1-20.
KANIT SORGULAMA
Kanıt 4’e göre; Hunların Anatolius Antlaşmasını yapma sebepleri sizce nedir?
Kanıt 4 ve Kanıt 2’den hareketle antlaşmaların yaptırımlarını karşılaştırdığınızda neler söyleyebilirsiniz?
KANIT 5:
Attila gece karanlığından yaralanarak geri çekilir ve Ren Nehri doğrultusunda yola koyulur. Aetius şafak vakti savaş alanında tek başına kaldığını fark eder ve Hunları yendiği için övünür durur. Elbette Hunlar yenilmemişlerdir; belki sadece zamanın kurnaz propagandacıları kendi çağdaşlarını onların yenildiklerine ikna etmeyi başarmışlardır. Oysa Hunlar savaştan hiçbir zarar görmeden çıkarlar. Hatta ordunun gücü o kadar yerindedir ki Attila bir yıldan az bir zaman sonra yeni bir sefere çıkar. Bu defa artık alacağı bir şey kalmayan Galya’ya değil, İtalya’ya doğru yola koyulur.
Jean Paul Roux, Türklerin Tarihi, Kabalcı Yayınevi, İstanbul,2008, s.75.
KANIT SORGULAMA
Kanıt 5’ten hareketle Galya seferi sonucu hakkında Aetius’un tavrı nedir?
KANIT 6:
Ertesi yıl İtalya’ya bir sefer düzenledi ve ganimet edinmekte başlangıçtaki bazı başarıların ardından Roma güçlerinin baskısı ve ordusundaki veba tehdidiyle geri çekildi. Amacı Romalıların haraç ödemelerini düzene koymaktı… Yani seferleri kesinlikle fetih amaçlı değil, daha ziyade, göçebelere özgü, sürekli bir kaynak ve gelir tedariki çabası idi.
Golden, Peter B.. Türk Halklarına Tarihine Giriş Ötüken Yayınları,İstanbul, 2013, s.103.
KANIT SORGULAMA
- Kanıt 6’ya göre Attila’nın İtalya’ya sefer düzenlemesinin amacı nedir?
- Kanıt 6’ya göre Attila İtalya seferinde başarı elde ettikten sonra neden geri çekilmiştir?
KANIT 7:
Papa I. Leo Attila’ya elçi olarak gönderildi. Elçiler Attila ile görüşerek, barış istediler ve sonunda istediklerini elde ettiler. Hıristiyanlık âleminin en büyük ruhani şahsiyeti Papa Attila’nın yanına gitmeden önce özel merasimlerde giyilen özel merasim elbisesini giymiş ve büyük imparatorun huzuruna öyle çıkmıştı.
Yılmaz, Ahmet. Attila’nın Siyasi Hayatı, Şahsiyeti Ve Karakteri, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s.141-164.
KANIT SORGULAMA
Kanıt 7’e göre ; Papa I. Leo Attila ile görüşmesinin sonucunda ne elde etti?
PASAJ 6:
Elçi, İgar isimli bir Hun kahramanıydı, ayağının tozuyla içeri girdi, kraliçenin önünde bir dizini yere koyup eğilerek Attilâ’nın mektubunu uzattı.
Kraliçe: — Ne haber getirdin? diye sordu, Roma’ya vardınız mı?
İgar: — Hayır Haşmetmeap, Roma ayağımıza kadar geldi.
Kraliçe: Anlamadım.
İgar: — Roma’daki papa, Hristiyan dünyasının en büyük hâkimi, muhteşem elbiseler içinde ayağımıza kadar geldi. Kralın ayaklarına kapandı:,şehri bağışlaması için yalvardı.
Kraliçe: — Sonra?
İgar:— Geri dönüyoruz.
Kraliçe ayaklarını yere vurdu.
Kraliçe: — Niçin bağışladı? Niçin İmparatorluğun tahtına oturmadı?
Bu, bir an kadar sürdü, uzak bir yeri aydınlatan bir şimşek ışığı gibi. Sonra yere baktı, can sıkıntısıyla sordu:
Kraliçe: — Kimse karşı koymadı mı? —
İgar:-Hayır sultanım, bize kim karşı koyabilir ki?
— Aetius? Aetius, oralarda Katalaunum savaşını kendisinin kazandığını ilan etmiş. — Bunu duymuştum. Peki, kendisi neredeymiş?
İgar:— Bilmiyoruz. Koca galip hiçbir yerde görünmüyor. Buna karşılık mağlup, dünyanın en büyük şehrini alt ederek vergiye bağlıyor.
Kraliçe: — Hiçbir savaş olmadı mı?
İgar:— Olmadı sultanım. Aquilea’yı [İtalya’da bir yer] yakıp yıkınca, bütün İtalya kapılarını açtı. Memlekete binlerle bin arabalık hazine getiriyoruz. Ölçülemeyecek kadar çok ipek, kadife, altın işleri, resimler, altın ve gümüş geliyor. Ayrıca büyük, güzel bir esir kafilesi.
Kraliçe: — Veba?…
İgar:— Bıldırki gibi, sultanım. Kral bunun için de şehre girmek istemedi sanırım.
Gardonyi, Géza. Anlaşılmayan İnsan, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul, 2018, s.298.
KANIT SORGULAMA
Pasaj 6’ya göre;
1) Elçinin Roma ayağımıza kadar geldi cümlesi ne anlam ifade etmektedir?
2) Attila’nın İtalya girmeme sebebini elçi nasıl anlatmaktadır?
3) Elçi İgar ile Kraliçenin konuşmasında altı çizili ifadelerle Elçi İgar ne demek istemiştir?
Kraliçe: — Aetius? Aetius, oralarda Katalaunum savaşını kendisinin kazandığını ilan etmiş. — Bunu duymuştum. Peki, kendisi neredeymiş?
İgar:— Bilmiyoruz. Koca galip hiçbir yerde görünmüyor. Buna karşılık mağlup, dünyanın en büyük şehrini alt ederek vergiye bağlıyor.
Ara Etkinlik
Sizce Attila elçi Papa I. Leo’nun barış talebini kabul etmeden önce ne konuşmuş olabilir? Aşağıdaki diyaloğu tamamlayınız
DİYALOG
-Papa: Kudretli kral, kralların kralı!
ANA ETKİNLİK
O dönemde twitter olsaydı Romalıların gözünden Attila’nın Avrupa’ya etkisi üzerine nasıl bir çağrı yapardınız? Sizler için verilmiş olan yönerge kurallarını dikkate alarak etkinliğinizi tamamlayınız.
YÖNERGE
1.Sınıf mevcuduna göre ikişerli veya üçerli gruplara ayrılınız.
2.Kendinize konuya uygun bir hastag belirleyiniz.
Kampanya metninizde;
- Attila’ya Tanrının Kırbacı dışında bir ünvana yer veriniz.
4.Bir Romalı olarak Attila’nın Avrupa’ya yaptığı seferlere yer veriniz.
5.Attila ile yapılan antlaşmaların Doğu ve Batı Roma İmparatorluğundaki ekonomik ve sosyal etkisine yer veriniz.
6.Doğu ve Batı Roma İmparatorluğunda Hun algısına yer veriniz.
7.Görsel öğelere ye verebilirsiniz.
Etkinlik süreniz 25 dakikadır.
Rubrik
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
Öğrenci konuya uygun hastag belirlemiştir. | |||||
Attila’ya Tanrının Kırbacı dışında bir unvan vermiştir. | |||||
Bir Romalı olarak Attila’nın Avrupa’ya yaptığı seferlere yer vermiştir. | |||||
Attila ile yapılan antlaşmaların Doğu ve Batı Roma İmparatorluğundaki ekonomik ve sosyal etkisine yer vermiştir. | |||||
Doğu ve Batı Roma İmparatorluğunda Hun algısına yer verimiştir. | |||||
Görsel öğelere yer vermiştir. | |||||
Tarihsel kavrama becerisini kazanmıştır. | |||||
Tarihsel empati becerisini kazanmıştır. | |||||
Tarihsel analiz ve yorum becerisini kazanmıştır. |
Not: Puanlama 1 ile 5 arasında yapılacaktır.