7. Sınıf 3. Ünite: İnsanlar, Yerler ve Çevreler
- 0 comments
- Başlık; 7. Sınıf
- 9
7. Sınıf Öğrenme Alanı:
İnsanlar, Yerler ve Çevreler
Kazanımlar:
SB.7.3.1 Örnek incelemeler yoluyla geçmişten günümüze, yerleşmeyi etkileyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur.
SB.7.3.2 Türkiye’de nüfusun dağılışını etkileyen faktörlerden hareketle Türkiye’nin demografik özelliklerini yorumlar.
Tablo ve grafikler kullanarak ülkemizin demografik özellikleri ile ilgili verileri yorumlar.
SB.7.3.3. Örnek incelemeler yoluyla göçün neden ve sonuçlarını tartışır.
SB.7.3.4. Temel haklardan yerleşme ve seyahat özgürlüğünün kısıtlanması halinde ortaya çıkacak olumsuz durumlara örnekler gösterir.
Değerler:
Özgürlük
Beceriler:
Kanıt kullanma, problem çözme, tablo, grafik, diyagram çizme ve yorumlama
Kazandırılması Gereken Kavramlar:
Yerleşme, Nüfus, Göç, Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü
Ders 1
SB.7.3.1 Örnek incelemeler yoluyla geçmişten günümüze, yerleşmeyi etkileyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur.
1.Kazanım: 4 Ders Saati
Kanıt 1:
Günümüzden 2 bin yıl öncesine kadar dünyanın kuzey yarım küresinde, oldukça farklı çevre ve iklim koşulları hüküm sürmüş; buzul ve buzul arası dönemler yaşanmıştır. Başlangıçta insanlar ihtiyaçlarını, coğrafi koşulların daha uygun olduğu bölgelerde doğal olarak yetişen meyveler, çeşitli bitkiler ve avladıkları hayvanlardan karşılamaya çalışmaktaydılar. Gruplar halinde, bir yere uzun süre bağlı kalmadan yaşayan insanlar doğanın sunduklarıyla yetinmek zorundaydılar. Kaya oyukları ve mağaralar barınak olarak kullanılmakta, bunların bulunmadığı yerlerde ise saz veya dallardan geçici kamplar kurulmaktaydı. Günlük yaşamda kullanılan aletler için ana malzeme taştı. Çakmaktaşı yaygın olarak kullanılmıştır.
Kemalettin Köroğlu, Eski Mezopotamya Tarihi Başlangıcından Perslere Kadar, İletişim Yayınları, İstanbul, 2015,s.37,38
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 1’e göre yazı öncesi dönemde insanların yerleşim alanları nerelerdir?
2-)Kanıt 1’e göre yazı öncesi dönemde insanların yerleşim alanı seçimini hangi faktörler etkilemiştir? Neden?
3-) Kanıt 1’e göre insanlar giyim, barınma ve beslenme ihtiyaçlarını nasıl karşılıyor olabilirler?
4-)Kanıt 2’deki resimlerde neler görüyorsunuz?
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 3’te hangi yerleşim bölgelerini görüyorsunuz?
Kanıt 4:
İnsanlar tarıma bağlı
olarak yerleşik hayata geçtikleri için ilk yerleşme yerleri tarıma elverişli su
kenarları olmuştur. Bu nedenle yeryüzündeki ilk yerleşmelere ait kalıntılara
Sarı ırmak, Gökırmak, Ganj, İndus, Nil, Fırat ve Dicle gibi nehirlerin
kenarlarında rastlanır. Tarımla birlikte hayvanları evcilleştiren insanlar,
çeşitli malzemelerden evler yapmış, dış saldırılara karşı korunmak için bu
evleri birbirine yakın alanlara kurmuşlardır. Böylece ilk yerleşme çekirdekleri
oluşmuş, bu yerleşmeler zamanla köylere dönüşmüştür.
Tarımsal üretim ve yerleşik hayatla birlikte
yaşam koşulları iyileşmiş, dünya genelinde nüfus ve üretimin artmasına bağlı
olarak yerleşim birimlerinin sayısı çoğalmış, yerleşim birimleri büyümüş ve ilk
şehirler ortaya çıkmıştır. Bu yerleşim birimlerindeki başlıca ekonomik etkinlikler
tarım, hayvancılık, ticaret ve çanak çömlek yapımcılığıydı.
Alaeeddin Şenel, Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi, Ankara, İmge Kitabevi, 2006, s.265,266
Kanıt Sorgulama:
1-) Kanıt 3 ve kanıt 4’ü dikkate aldığınızda ilk yerleşme yerleri nerelerde olmuştur? Yerleşim yerinin seçiminde etkili olan şey ne olabilir?
2-) Kanıt 4’e göre insanların yerleşik hayata geçmelerinde ne etkili olmuştur?
3-) Kanıt 4’e göre şehirler nasıl ortaya çıkmıştır?
4-) Kanıt 4’e göre yerleşik hayata geçen insanların geçim kaynakları nelerdir?
Kanıt Sorgulama:
1-) Resim 1’de neler görüyorsunuz?
2-)Resim 1’e bakarak Çatalhöyük’te nasıl bir şehir yapısı görmektesiniz?
Kanıt Sorgulama:
1-) Resim 2’deki insanlar ne yapıyor olabilirler?
2-)Resim 2’de bulunan hayvanlar hangi hayvanlar olabilir?
Kanıt 6:
Bereketli topraklarda yabani bitkilerin tohumlarını toplayarak ekmeye başlayan ilk çiftçiler daha fazla ürün üretmeye başladılar. Bulundukları yerde köyler oluşturdular. Bazı köyler öylesine büyüdü ki yakınlarındaki küçük köyleri de içine aldı. Böylece ilk kentler ortaya çıktı. Bunlardan birisi de M.Ö yaklaşık 7000 yılında beş bin çiftçi ve çobanın yerleştiği Çatalhöyük’tür. Kent aralarında dar sokaklar olan, avlulu, birbirine bitişik, düzenli ev kümeleriyle özenle planlanmıştı. İnsanlar evlere çatıdaki bir delikten giriyorlardı, düşman saldırısı olursa merdivenler çatıya alınıyordu. İnşaat ustaları ev yapımında kerpiç kullanıyorlardı. İnsanlar etlerinden ve sütlerinden yararlanmak için sığırlar ve keçiler besliyordu.
Antik Dünya Ansiklopedisi, s. 12
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 6’da sizce insanlar evlere neden çatıdan girmektedirler?
Kanıt 7:
En erken dönemlerden günümüze kadar, toplumların nehir kenarlarında ya da suya ulaşabilecekleri mekânlarda yerleşmeleri suyun insan hayatındaki vazgeçilmez yeri sebebiyledir. Eski çağ insanı günümüz insanı gibi yerleşim alanlarını su kaynaklarına yakın yerde kurmuştur. Mısırda önemli şehirler Nil nehri kenarlarına inşa edilmiştir. Nil Nehrinin suladığı bereketli Mısır toprakları, tarih boyunca birçok kavmi kendine çekmiştir. Nil Nehri buyunca şehirler kurulmuştur. Nehir Mısır insanını bir araya getirerek ortak bir medeniyet havzası kurulmuştur. Nil nehrinin her yıl taşması karanın sınırlarının yeniden belirlenmesini gerektirmekteydi. Nil’in su potansiyelinden faydalanarak Mısırlılar, sulama sistemleri geliştirmişlerdir. Mısırlılar Nil nehrinin taşkınlarından korunmak için şehirlerinin etrafına setler yapmışlardır.
Erdemir Hatice P., Akyol Hasan, Günday Onur, “Nil: Eskiçağ’dan Ortaçağ’a Mısır’a Hayt Veren Nehir”, (Ed. Recep Efe), Dokuz Eylül Üniversitesi Enstitüsü Yay., İzmir 2015, s.228-232-233-234-235
Kanıt Sorgulama:
1-)Günümüzde insanlar suya neden ihtiyaç duymaktadırlar?
2-)Kanıt 7’ye göre su kaynaklarının insanlar için önemi ne olabilir?
3-)Kanıt 7’ye göre Nil nehrinin Mısır toplumunun hayatını nasıl etkilemiştir?
Kanıt 9:
Ülkemizde ve dünyanın genelinde dikkat edildiğinde, sulak olan yerlerde daha hızlı nüfus yerleşmesinin olduğu görülür. Türkiye’de toprağın tarıma elverişli olduğu Çukurova, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes ovaları gibi yerlerde nüfusun yoğunlukta olduğu görülmektedir. Ancak buna karşın Tuz Gölüçevresinin tarım için elverişli olmamasından dolayı bu bölgede yerleşmenin daha az olduğu görülmektedir. Bitki örtüsü de yerleşmeyi etkilemektedir. Bitki örtüsü yoğun ormanlık bölgelere sahip yerlerde yerleşimin daha az olduğu görülmektedir. Ormanlar gibi dağlar da ülkemizde yerleşmenin az olduğu alanlardır.
https://www.neoldu.com/turkiye-yerlesim-birimleri-hakkinda-bilgi-37971h.htm
Kanıt Sırgulama:
1-)Kanıt 9’a göre sulak yerlerde ve toprağın elverişli olduğu yerlerde nüfus nasıldır?
2-)Kanıt 10’da dikkate aldığınızda; kanıt 9’a göre ormanlık ve dağlık alanlarda nüfusun az olmasının nedenleri neler olabilir?
Kanıt 11:
Bir bölgede nüfusun artmasına en çok etki eden durumlardan biri de ulaşım, sanayi ve ticaret alanlarının geniş olmasıdır. İstanbul, İzmit, Bursa ve İzmir gibi illerde nüfus yoğunluğunun fazla olmasının en büyük nedeni sanayi alanının daha fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Ulaşım kolaylığı da yine nüfus artışında önemli bir yere sahiptir. İstanbul, İzmit, İskenderun, Karabük, Ereğli, İzmir, Bursa, Adana, Gaziantep, Eskişehir, Kırıkkale gibi yerlerde ulaşımın rahat olması, bu yerlerde nüfus artışının önemli oranda yükselmesini etkilemektedir.
https://www.neoldu.com/turkiye-yerlesim-birimleri-hakkinda-bilgi-37971h.htm
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 11’e göre bir bölgenin nüfusunun artmasında etki eden durumlar nelerdir?
2-)Kanıt 10’a göre ulaşımın elverişli olduğu yerlerde nüfus nasıldır?
…
ARA ETKİNLİK 1
Aşağıda yerleşmede etkili olan faktörleri örnekleriyle birlikte bulunmaktadır. Sizin yaşadığınız şehirde insanların yerleşiminde etkili olan faktörleri daire içine alınız.
Siz yerleşim yeri seçerken hangi faktörleri göz önünde bulundururdunuz? Göz önünde bulunduracağınız faktörlere yıldız koyunuz.
ARA ETKİNLİK 2
Aşağıda yer alan fotoğraflarda yerleşmeye uygun olan yerlerin üzerine ev çiziniz.
ETKİNLİK 1
Yaşadığınız yerde yerleşmeyi etkileyen faktörler ve kendiniz ile ilgili yedi cümlelik bir paragraf yazınız.
Yönerge:
- Yazınızda yaşadığınız yerde yerleşmeyi etkileyen faktörlere yer veriniz.
- Yazınızda yaşadığınız yerde bulunma amacınıza yer veriniz.
- Yazınızda yaşadığınız yerin özelliklerine de yer veriniz. (Örn: Sanayisi gelişmiş, Eğitim olanakları iyi vb. )
- Yazınızda kendi fotoğraflarınıza ve yaşadığınız yerin fotoğraflarına yer veriniz.
- Yazınızda yaşadığınız yer ile ilgili düşüncelerinize de yer veriniz.
SİZİN ÖRNEĞİNİZ:
RUBRİK
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
Yazısında yerleşmede etkili olan faktörlere yer vermiştir. | |||||
Yazısında yaşadığı yerde bulunma amacına yer vermiştir. | |||||
Yazısında yaşadığı yerin özelliklerine yer vermiştir. | |||||
Yazısında kendi fotoğraflarına ve yaşadığı yerin fotoğraflarına yer vermiştir. | |||||
Yerleşmede etkili olan faktörleri ayırt edebilmiştir. | |||||
Yönergeye uygun hareket etmiştir. |
Ders 2
SB.7.3.2 Türkiye’de nüfusun dağılışını etkileyen faktörlerden hareketle Türkiye’nin demografik özelliklerini yorumlar.
Tablo ve grafikler kullanarak ülkemizin demografik özellikleri ile ilgili verileri yorumlar.
1.Kazanım: 5 Ders Saati
Kanıt 1:
Nüfus, belirli bir alanda, belirli bir zamanda yaşayan insan topluluğudur.
TDK
Kanıt 2:
Türkiye’nin yerleşim yeri olarak tercih edilmesinde coğrafi konumunun önemi büyüktür. Türkiye Akdeniz’i Karadeniz’e bağlayan, Balkanlar, Kafkaslar ve Orta Doğu’yu birleştiren bir köprü konumundadır. Yüzyıllarca farklı medeniyetlerin beşiği olan Türkiye, doğu ve batı kültürünü sentezleyen bir ülke olmakla beraber, tüm Türk Dünyası’nın da merkezi konumundadır. Türkiye; 36° – 42° kuzey enlemleri ile 26° – 45° doğu boylamları arasında yer alır. Ülkede yaşanan farklı iklim tipleri, çeşitli bitki türleri ve toprak yapıları bu konumunun özelliklerini yansıtır. Türkiye çok sayıda uygarlığın doğup geliştiği bir yer olmuştur. Dünya tarihi incelediğinde, coğrafi bakımdan çok elverişli ve stratejik bölgelerde kuruldukları için geçmişte önemli rol oynamış, farklı medeniyetleri bünyesinde barındırmış ve bugünde aynı öneme sahiptir Türkiye.
Faruk Kaya, Coğrafi Potansiyelleri Temelinde Türkiye Jeopolitiği ve Dünya Siyasetindeki Yeri, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, s.3,4
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 1’e göre belirli bir alandan ve zamandan kastedilen ne olabilir?
2-)Kanıt 2’ye göre Türkiye’nin yerleşim yeri olarak tercih edilmesinin nedenleri ne olabilir?
Kanıt 3:
Ülkemizde Genel Nüfus Sayımları
Ülkemizde ilk nüfus sayımı 1927 yılında, ikinci nüfus sayımı 1935 yılında, daha sonraki nüfus sayımları sonu “sıfır” ve “beş” ile biten yıllarda (1935- 1990) ve sonu “sıfır” ile biten yıllarda (1990 yılından sonra) yapılmıştır. En son nüfus sayımı da 2000 yılında olmuştur. Ülkemizde 2007 yılına kadar toplamda 14 kez geleneksel yöntemlerle nüfus sayımı gerçekleştirilmiştir. Sayımlar, bir günde ve sokağa çıkma yasağı uygulanarak yapılmıştır. 2007 yılından sonra ise Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ile nüfus sayımları gerçekleştirilmiştir.
Enver TAŞTI Daire Başkanı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Nüfus İstatistikleri Bilgilendirme Toplantısı 06 Haziran 2012
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 3’e göre ülkemizdeki ilk nüfus sayımı ne zaman olmuştur?
Kanıt 4: 2007-2018 Yılları Arasında İstanbul’un Nüfusu
Yıl | İstanbul Nüfusu |
2018 | 15.067.724 |
2017 | 15.029.231 |
2016 | 14.804.116 |
2015 | 14.657.434 |
2014 | 14.377.018 |
2013 | 14.160.467 |
2012 | 13.854.740 |
2011 | 13.624.240 |
2010 | 13.255.685 |
2009 | 12.915.158 |
2008 | 12.697.164 |
2007 | 12.573.836 |
Kaynak: https://www.nufusu.com/il/istanbul-nufusu
Kanıt Sorgulama:
1-)2007-2018 yılları arasında en fazla nüfus hangi yıldadır?
2-)2007-2018 yılları arasında en az nüfus hangi yıldadır?
3-)2018 yılında İstanbul nüfusu kaçtır?
4-)2007 yılından itibaren nüfus ne kadar artmıştır?
5-)Kanıt 4’te yer alan tabloda İstanbul’daki nüfus yıllara göre nasıl değişmiştir?
Kanıt 5:
İstanbul, dünyanın ve Türkiye’nin en gözde şehirlerinden biridir. Nüfusu hızla artan İstanbul geçmişten günümüze kadar çok fazla sayıda göç olaylarına maruz kalmıştır. İstanbul her dönemde merkez olma görevini üstlenmiştir. Asya ve Avrupa kıtasını bir bütün yapan İstanbul boğazıyla iki kıta arasındaki geçişi sağlamaktadır. Eğitim, sağlık gibi olanaklar açısından da Türkiye’de çoğu ilin sahip olmadığı imkanlara sahiptir. Diğer illere nazaran daha fazla iş gücüne ihtiyacı olan şehir bu iş gücünü nitelikleri yüksek bireyler arasından seçmektedir. Burada da karşımıza eğitim faktörü çıkmaktadır. İstanbul üniversite şehri diyebileceğimiz şehirlerden biridir. Eğitim amaçlı İstanbul’a gelip hayatlarını bu şehirde sürdüren pek çok genç insanla karşılaşmaktayız.
Ali Gürel, Yasemin Balta, İstanbul’un Göç Olayı ve Etnik Hayat Üzerine, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 1, Aralık 2011, s.2-3-6
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 5’teki kanıta göre İstanbul’daki nüfusun artmasındaki nedenler nelerdir?
Kanıt 6:
Erzincan, ülkemizin en dağlık ve engebeli illerinden birini teşkil etmektedir. Bölgenin denizden uzaklığı ile yüksek ve parçalı topoğrafik şartları, karasal iklim koşullarının egemen olmasına yol açmıştır. Bu iklim koşullarına bağlı olarak gelişen doğal bitki örtüsünün genel karakterini step bitkileri oluşturmaktadır. Erzincan ilinde, yerleşme ve nüfus daha çok ova, vadi tabanları ve yamaçlarda ikamet etmektedir. Bu durum yerleşme ve nüfus dağılışının coğrafi şartlardan etkilendiğinin göstergesidir. Yerleşme ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu kesim Erzincan Ovası’dır. Zira Erzincan Ovası, çevresine nazaran hem daha verimli hem de daha uygun iklim şartlarına sahiptir. Dağlık alanların ise ekonomisi hayvancılığa dayalı ve az nüfuslanmıştır.
Emre Özşahin, İlker Eroğlu, Halid Pektezel, Erzican İlinde Yerleşmelerin ve Nüfusun Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2016, s.145-146.
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 6’ya göre Erzincan ilinde yerleşmeler genellikle nerelerde görülmektedir?
2-)Kanıt 6’ya göre Erzincan İlinin az nüfuslu alanları nerelerdir?
Kahverengi yerlerin yükseltisi fazla olduğunu için burada nüfus azdır.
Kanıt 8:
Erzincan Türkiye’nin en yüksek yerlerinden birini oluşturur. 2015 TUİK verilerine göre Türkiye’de nüfus yoğunluğunun en düşük olduğu ikinci ilimizdir. İlde nüfus miktarı tam anlamıyla 1000-1250 m yükselti seviyeleri arasında yoğunlaşmıştır. Erzincan ili için en önemli problemlerden birinin dışa göç hareketidir.
Kanıt Sorgulama:
1-) Kanıt 7’deki haritada yerleşmeler nerelerde görülmektedir?
2-)Kanıt 7’deki haritada yerleşmelerin olmadığı alanlar hangi renk ile gösterilmiştir?
3-)Kanıt 7’deki haritada kahverengi alanların yükseltisi kaç metredir?
4-)Kahverengi ile gösterilen alanlarda yerleşmelerin olmamasının nedenleri neler olabilir?
5-)Kanıt 8’e göre sizce Erzincan ilinde neden göçler yaşanıyor olabilir?
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 9’daki grafiğin sağ üst köşesindeki işaret neyi göstermektedir?
2-)Kanıt 9’daki grafiğin altında yer alan sayılar neyi göstermektedir?
3-)Kanıt 9’daki mavi çizginin başlangıç noktası hangi yıl olabilir?
4-)Kanıt 9’daki mavi çizginin bitiş noktası hangi yıl olabilir?
5-)Sizce Türkiye’nin nüfusu yıllara göre nasıl değişmiştir?
Kanıt 10: NÜFUSUN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Türkiye’de nüfusun farklı dağılışında etkili olan faktörler şunlardır: 1. Fiziki Faktörler a. İklim özellikleri: Ülkemizde nüfusun yoğun olduğu yerlerin, genelde kıyı bölgeler olmasında ılıman iklimin büyük etkisi vardır. Kurak ve kışları aşırı soğuk geçen yerlerde nüfus fazla yoğun değildir. b. Yer şekilleri: Ülkemizde yüksek ve engebeli yerlerde nüfus azdır. Doğu Anadolu Bölgesi, Taşe-li platosu, Menteşe yöresi gibi yerler bunlara örnek verilebilir. c. Toprak özellikleri: Verimli toprakların bulunduğu alanlar (Çukurova, Gediz, B. Menderes) nüfusça kalabalık iken, Tuz Gölü çevresi gibi yerlerde verimsiz topraklar bulunduğundan nüfus çok azdır. 2. Beşeri Faktörler a. Sanayileşme: Bütün Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de, sanayileşmenin arttığı yerlerde nüfus yoğunluğu artmıştır, İstanbul, İzmit, Adapazarı, Bursa, Adana ve İzmir buna örnektir. b. Tarım: Tarımın geliştiği yerler yoğun nüfusludur. Çukurova, Gediz, Bafra ve Çarşamba ovaları çevresi gibi. c. Yeraltı kaynakları: Madenlerin veya enerji kaynaklarının işletilmesinde yoğun nüfusa ihtiyaç olduğundan, bu alanlarda da nüfus fazladır. Zonguldak, Soma, Elbistan buna örnektir. d. Turizm: Ülkemizde, Ege ve Akdeniz kıyılarındaki merkezlerde turizmden dolayı nüfus yoğunlaşmıştır. e. Ulaşım: Ulaşım yolları kavşağında bulunan illerimizin nüfusu artmıştır. Eskişehir, Ankara, Kayseri, İstanbul gibi illerin gelişmesinde, ulaşım yolları üzerinde bulunmaları da etkili olmuştur.
|
Kanıt Sorgulama:
1-)Sizce nüfusun dağılışında daha çok fiziki faktörler mi beşeri faktörler mi etkilidir? Neden?
2-)Sizce insanlar yerleşirken fiziki faktörlerden en çok hangisine dikkat ediyor olabilirler?
3-)Sizce insanlar yerleşirken beşeri faktörlerden en çok hangisine dikkat ediyor olabilirler?
4-)Kanıt 10’u dikkate aldığınızda; sizin yaşadığınız bölgeye insanlar hangi sebeplerle yerleşmiş olabilirler?
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 11’e göre Türkiye’de nüfus nasıl yıllara göre nasıl değişmiştir?
2-)Sizce nüfusun hızla artma sebepleri neler olabilir?
3-)Nüfusta en büyük artış hangi yıllar arasında olmuştur?
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 12’ye göre nüfus miktarı en fazla olan illerimiz hangileridir?
2-)Kanıt 12’ye göre nüfus miktarı en az olan illerimiz hangileridir?
3-)Sizce nüfusun bazı illerde fazla, bazı illerde az olmasının sebepleri neler olabilir?
ARA ETKİNLİK: Grafik çizme
Tabloda yıllara göre Ankara’nın toplam nüfusu verilmiştir. Tablodaki bilgilerden yararlanarak A örneğinde olduğu gibi aşağıdaki sütun grafiğini çiziniz.
Kanıt 13: ARTVİN’İN NÜFUSU AZALDI (30 OCAK 2016)
ARTVİN-Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2015 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarını açıkladı. Artvin’in nüfusu bir önceki yıla göre azaldı.
TÜİK verilerine göre, Artvin’in nüfusu bir önceki yıla göre azaldı. 2014 TÜİK verilerine göre 169bin 647olan Artvin nüfusu 2015 ‘te 168 bin 370 olarak kaydedildi.
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 13’e göre Artvin’in nüfusu ne kadar azalmıştır?
2) Fotoğrafı inceleyiniz. Artvin nasıl bir coğrafyaya sahiptir?
3-)Sizce Artvin’de nüfus hangi sebeplerden dolayı azalmış olabilir?
4-)Fotoğrafta gördüklerinizden hangi faktörler nüfusun azalmasında etkili olmuş olabilir?
Kanıt 14:
Nüfus yoğunluğu, herhangi bir yerde, insan sayısının o yerin ölçümüne (km2 olarak) bölünmesinden elde edilen sayıya nüfus yoğunluğu denir. Yeryüzünün çeşitli bölümlerinde km2 ‘ye düşen insan sayısının çok farklı olduğunu görmek mümkündür. Bazı bölgelerde km2 ‘ye düşen insan sayısı bazen ortalamanın çok altında olmasına karşılık, bazı bölgelerde ise ortalamanın çok yukarısındadır. Dünya’da nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu yerler endüstri bölgeleri tarımın entansif (Modern tarım) şekilde yapıldığı yerler, transit ticaretin yapıldığı kavşak merkezler, polikültür (çokkültür) alanları ve de coğrafi ve iklim şartlarının elverişli olduğu yerlerde yoğunlaştıkları görülür. Dünyada nüfus yoğunluğunun en az bulunduğu bölgeler ise kutup bölgeleri, Okyanusya, Çöl bölgeleri (Büyük Sahra, Gobi çölü…) nüfusun az olduğu ve yoğunluğunun düştüğü bölgelerdir. Meselâ, Moğalistan’da km2’ye 2 kişi düşmekte olduğu görülmektedir.
Levent Aksu, Dünya’da ve Türkiye’de Nüfus Analizleri, s.231,234.
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 14’e göre nüfusun yoğun olduğu yerlerin özellikleri nelerdir?
2-)Kanıt 14’e göre nüfusu az olan yerler nerelerdir? Sizce bu bölgelerde nüfusun az olma nedenleri ne olabilir?
Kanıt 15:
NÜFUS ARTIŞI
Doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki fark nüfus artışını gösterir. Bir ülkede doğum oranı fazla, ölüm oranı az ise nüfus artışı meydana gelir. Ölüm oranı doğum oranından fazla olursa, nüfusta azalma meydana gelir.
Nüfus artış hızı, gelişmiş ülkelerde % 0,5-1 civarında artarken, gelişmekte olan ülkelerde ise % 2-3 gibi yüksek oranlarda artmaktadır Yani az gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı fazla, gelişmiş ülkelerde ise nüfus artış hızı azdır. [Nüfus artış hızı düşmesi demek, nüfusun düştüğü anlamına gelmiyor.] Hızlı nüfus artışı, gelişmekte olan ülkelerde kaynakların yetmemesine, kalkınma hızlarının yavaşlamasına, ekonomik ve sosyal sorunların artmasına neden olmaktadır. Gelişmiş ülkeler ise, bu artışın dünyanın sosyo-ekonomik dengelerini ve istikrarını bozabileceği endişesini taşımaktadırlar.
* Nüfus artışının olumlu sonuçları olduğu gibi olumsuz sonuçları da olabilmektedir.
Hayri Çamurcu, Dünya Nüfus Artışı ve Getirdiği Sorunlar, Balıkesir Üniversitesi, s.87,88.
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 15’e göre nüfus artış hızının yüksek olduğu yerler nerelerdir?
2-)Kanıt 15’e göre nüfus artış hızı az olan yerler nerelerdir?
3-)Kanıt 15’e göre nüfus artışı yaşayan yerlerin karşılaştıkları sorunlar nelerdir?
Kanıt 16: 2007-2018 Yılları Arasında Türkiye Nüfusu
Yıl | Toplam Nüfus |
2018 | 82.003.882 |
2017 | 80.810.525 |
2016 | 79.814.871 |
2015 | 78.741.053 |
2014 | 77.695.904 |
2013 | 76.667.864 |
2012 | 75.627.384 |
2011 | 74.724.269 |
2010 | 73.722.988 |
2009 | 72.561.312 |
2008 | 71.517.100 |
2007 | 70.586.256 |
Kanıt Sorgulama:
1-)2007-2018 yılları arasında en fazla nüfus hangi yıldadır?
2-)2007-2018 yılları arasında en az nüfus hangi yıldadır?
3-)2018 yılında Türkiye’nin nüfusu kaçtır?
4-)Kanıt 16’daki tabloya göre Türkiye’nin nüfusu yıllara göre nasıl değişmiştir?
Kanıt 17
Kanıt Sorgulama:
1-)Sizce doğum-ölüm oranları ile nüfus artış hızının arasında nasıl bir ilgi vardır?
2-)Kanıt 17’deki ikinci grafikte 2010 ile 2015 arasındaki nüfus artış hızı nasıldır?
3-)Kanıt 16’daki grafiğe baktığımızda 2010 ile 2015 arasındaki nüfus nasıl değişmiştir?
4-)Sizce nüfus ile nüfus artış hızı arasında nasıl bir bağ olabilir?
5-)Türkiye’nin nüfus artış hızının yıllara göre değişmesinin sebepleri neler olabilir?
6-)Nüfus artışının olumlu sonuçları sizce nelerdir?
7-)Türkiye’de son yıllarda nüfus artış hızının düşmesinin sebepleri sizce ne olabilir?
Kanıt 18:
Kanıt Sorgulama:
1-)Ülkemizde nüfus en çok hangi yaş gruplarında toplanmıştır?
2-)Ülkemiz nüfusunun yaş grubu hakkında neler söyleyebiliriz?
3-)Sizce ülkemizin nüfusunun yaş yapısının olumlu tarafları neler olabilir?
4-)Sizce ülkemizin nüfusunun yaş yapısının olumsuz tarafları neler olabilir?
Kanıt 19:
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 19’a göre ülkemizde ve İzmir şehrinde okuryazarlık oranı nasıl bir gelişim göstermiştir?
2-)1955-1960 arasında ülke genelinde okuryazarlık oranının düşmesinin sebebi ne olabilir?
Kanıt 20:
Kanıt Sorgulama:
1-)Sizce çalışan nüfusun yıllara göre ekonomik kollara dağılımını gösteren grafik ile Kırşehir nüfusu grafiği arasında nasıl bir bağ vardır?
2-)Tarımda çalışan nüfusun azalması şehir nüfusunu nasıl etkilemiş olabilir?
3-)Kanıt 20’deki grafiklere bakarak ülkemizin gelişmişlik durumu hakkında neler söyleyebiliriz?
Kanıt 21:
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 22’deki harita dikkate alındığında; kanıt 21’deki fiziki haritaya bakarak sizce nüfus nerelerde yoğunlaşmış olabilir?
2-)Kanıt 22’deki haritayı dikkate aldığımızda; kanıt 21’deki fiziki haritada sizce hangi bölgelerde, ne sebeplerle nüfus seyrek olabilir?
Kanıt 22
Kanıt Sorgulama:
1-)Kanıt 22’deki haritada nüfus yoğunluğu nerelerde çok fazladır?
2-)Kanıt 21’i de dikkate alarak; bir bölgenin yer şekilleri ile nüfus yoğunluğu arasında nasıl bir ilişki vardır?
3-)Nüfus yoğunluğu fazla olan şehirlerde nüfusun yoğun olmasının sebebi sizce neler olabilir?
ETKİNLİK 1:
Sınıf 4 gruba ayrılır.
–Sınıfta her grup isteklerine göre farklı farklı iller seçer.
-Farklı grupların aynı ili seçmeleri halinde kura yoluyla hangi gruba ait olacağı belirlenir.
-Gruplar Türkiye İstatistik Kurumunun sayfasına girerek bu illere ait yıllara göre nüfus verileri, doğum-ölüm oranları(nüfus artış hızı) verileri, nüfusun yaşlara ve cinsiyete göre dağılımı verilerini ve okuryazarlık verilerini not eder.
-Gruplar bu verileri tablo veya grafik haline getirir.
-Her grup bitirdikten sonra yaptıklarını birbirleriyle değiştirir.
-Gruplar karşı tarafın tablo ve grafiklerini doğru şekilde yorumlamaya çalışır.
-Öğretmen jüri olacaktır, hangi grubun en doğru yorumları yaptığını öğretmen belirleyecektir.
ÖZ VE AKRAN DEĞERLENDİRME
1.Arkadaşım | 2.Arkadaşım | 3.Arkadaşım | Ben | |
Grup içerisinde arkadaşlarıyla uyumlu çalışmıştır. | ||||
Grup arkadaşlarının görüş ve düşüncelerine saygı göstermiştir. | ||||
Grup içerisinde aktiftir. | ||||
Gerekli verilere ulaşmış ve not etmiştir. | ||||
Verileri tablo ve grafik haline getirmede etkin rol almıştır. | ||||
Karşı grubun verilerini doğru şekilde yorumlamıştır. | ||||
Etkinlikte aktif katılım sağlamıştır. | ||||
Beklenen sınırlandırmalara uymuştur. |
Not: Değerlendirmelerinizi 1 ile 5 puan arasında yapınız.
- Arkadaşım
- Arkadaşım
- Arkadaşım
- Arkadaşım
Ben:
RUBRİK
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
Grup içerisinde arkadaşlarıyla uyumlu çalışmıştır. | |||||
Grup içerisinde aktiftir. | |||||
Gerekli verilere ulaşmış ve not etmiştir. | |||||
Verileri tablo ve grafik haline getirmede etkin rol almıştır. | |||||
Karşı grubun verilerini doğru şekilde yorumlamıştır. | |||||
Etkinlikte aktif katılım sağlamıştır. | |||||
Tablo çizme becerisini kazanmıştır. | |||||
Grafik çizme becerisini kazanmıştır. |
Ders 3
SB.7.3.3. Örnek incelemeler yoluyla göçün neden ve sonuçlarını tartışır.
3.Kazanım: 3 Ders Saati
Ders 4
SB.7.3.4. Temel haklardan yerleşme ve seyahat özgürlüğünün kısıtlanması halinde ortaya çıkacak olumsuz durumlara örnekler gösterir.
4.Kazanım: 3 Ders Saati
Diğer dersler/ kazanımlar (3 ve 4) ünitenin tamamındadır!