6. Sınıf 4.Ünite: Bilim, Teknoloji ve Toplum
- 0 comments
- Başlık; 6. Sınıf
- 2
Kazanılacak Değerler: Bilimsellik
Kazanılacak Beceriler: Yenilikçilik ve Araştırma
Kavramlar
Psikoloji
Arkeoloji
Antropoloji
Felsefe
Telif Hakları
Patent Hakları
Ders 1
6.4.1. Sosyal bilimlerdeki çalışma ve bulgulardan hareketle sosyal bilimlerin toplum hayatına etkisine örnekler verir.
6.4.3. Bilimsel araştırma basamaklarını kullanarak araştırma yapar. Değerler: Bilimsellik Beceriler: Yenilikçilik ve Araştırma Öğrenilecek Kavramlar: Tarih, Coğrafya, Arkeoloji, Hukuk, Ekonomi, Antropoloji, Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimi, Eğitim Bilimi, Dil Bilimi |
Sosyal Bilim Örnekleri
Psikoloji
Psikoloji insan davranışlarının ve zihinsel süreçlerinin sistematik ve bilimsel olarak incelenmesidir.
Örnek: Davranışçı psikolog James Watson’ın, sahada yaptığı araştırmalarda insanın korkularının sonradan kazanıldığına dair bir gözlem yapması psikoloji bilimine örnektir.
- Psikolojinin ilgi alanı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- İnsanın korkularının sonradan kazanıldığını söyleyen bilim adamı kimdir?
- Psikolojinin, sosyal bilim olarak sayılmasının sebebi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Felsefe
Felsefe: Tek bir tanımı olmamasına rağmen felsefeyi şöyle tanımlayabiliriz: Bilgiyi aramak ve bilgeliğe erişebilme çabasıdır.
Örnek: İlkçağda yaşayan Sokrates adlı bir düşünür, doğruluğa hiçbir zaman erişilemeyeceğini savunmuştur. Buna karşılık olarak Sokrates, insanların ve toplumların mutluluğunu felsefede görmüştür.
- Felsefenin temel amacı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- Size göre Sokrates’in felsefik düşüncesi ile felsefeni tanımı arasında bir bağ var mıdır?
- Felsefenin, sosyal bilimler arasında sayılmasının sebebi ne olabilir?
Antropoloji
Antropoloji, insanın biyolojik ve kültürel evrim süreçlerini geniş bir bakış açısı içinde ele alan tek bilim dalıdır.
Örneğin, her canlı yemek yemelidir, ancak insanlar farklı gıdalar yiyor ve yiyecekleri farklı şekillerde tüketiyor. Dolayısıyla, antropologlar farklı insan gruplarının nasıl yiyecek hazırladığını ve paylaştıklarını inceliyor.
- Antropolojinin ilgi alanında hangi canlı türü vardır?
- Antropoloji insanın hangi süreçleri ile daha çok ilgilenmektedir?
- Bir insanın vücut yapısının incelenmesi, Antropolojinin insanın hangi yönden ele aldığını göstermektedir?
- Bir toplumun giyim kültürünün ele alınması, Antropolojinin insanı hangi yönüyle ele aldığını göstermektedir?
Arkeoloji
Arkeoloji; özetle, geçmişte yaşamış veya kökleri geçmişten günümüze uzamış canlılar, kültürler ve uygarlıklara ait her türlü fosil, alet, malzeme, yapı, yazı ve kurgusal madde, kalıntılar ile sosyal norm ve manevi kültür varlıklarını inceleyen bilim olarak tanımlanır.
Örnek: Hasankeyf kazılarında Göbeklitepe’den de eski dini alan bulundu.
- Arkeolojinin ilgilendiği alan nedir?
- Arkeolojinin, sosyal bilim olarak sayılmasının nedeni nedir?
- Siz bugün herhangi bir arkeolojik kazı alanı biliyor musunuz?
ETKİNLİK: BİLİMSEL ARAŞTIRMA
Değerler: Bilimsellik
Beceriler: Yenilikçilik ve Araştırma
Sınıf Mevcudu: 20 (Etkinlik için temsili seçilmiştir.)
Etkinlik Yeri: Sınıf ve Bilgisayar Laboratuvarı
Etkinlik Süresi: 3 Ders Saati
Sizlerden sosyal bilimler ya da ülkemizdeki bilim ve teknoloji alanındaki çalışmalar hakkında araştırma yapmanız istenmektedir. Bu araştırmalar sonucunda araştırmanızı sınıfta arkadaşlarınıza anlatmanızı istemekteyiz. Bu yüzden aşağıda size bir örnek çalışma veriyoruz.
Bilimsel Araştırma Basamakları
- Seçtiğiniz konuya dair bir problem belirlenir.
- Problem tanımlanır.
- Probleme dair kaynaklar taranır.
- Kaynaklar toplanır.Kaynaklar not edilir.
- Kaynakların güvenirliği ve doğruluğu eleştirilir.
- Araştırma sonuçlandırılır.
Bilimsel Araştırma Örneği 1
•Problem: Türk tarihinin araştırılmasında Mustafa Kemal Paşa’nın etkisi nedir?
•Problemin Tanımı: Örneğin, Türk Tarih Kurumunun kuruluşunda Mustafa Kemal Paşa, büyük rol oynamıştır. Kurumun kuruluş talimatını vererek Türk tarihinin araştırılmasına önem verdiğini göstermiştir.
•Kaynakların Toplanacağı Yerler: Türk Tarih Kurumu Arşivi, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi,
https://scholar.google.com.tr/, https://dergipark.org.tr/tr/, https://www.ttk.gov.tr/, https://www.ulakbim.gov.tr/yeniweb/ulakkesif/
•Kaynak Değerlendirme: Kaynaklar okunur ve önemli yerler not edilir. Sonra kaynakların güvenirliği ve doğruluğu eleştirilir.
•Araştırma Sonucu: Metin oluşturmaya başlanır. Araştırmanın sonuçları elde edilince metin tamamlanır ve araştırma sonuçlandırılır.
Araştırma Örneği 2
- Problem: Osmanlı Devleti ne zaman kurulmuştur?
- Problemin tanımı: Osmanlı Devleti, 1299 yılında Bilecik’te Söğüt ve Domaniç merkezli olmak üzere kurulmuştur.
- Kaynakların Toplanacağı Yerler: Türk Tarih Kurumu Arşivi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, www.academia.edu, https://dergipark.org.tr gibi web siteleri, Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Marmara Üniversitesi Orhan Oğuz Kütüphanesi, Osmanlılar Ansiklopedisi gibi çeşitli kitaba dayalı kaynaklar.
- Kaynak Değerlendirme: Elde edilen kaynaklar ilk öncelikle okunur ve problem ile ilgili olan yerler not edilir. Ardından bu kaynaklardaki bilgiler başka kaynaklardan da değerlendirilerek bilgilerin doğruluğu tartışılır.
- Araştırma Sonucu: Araştırmacı, kaynak değerlendirme aşamasında elde ettiği neticeler doğrultusunda metnini oluşturur. Kendi görüşlerini belirtir ve araştırmayı sonlandırır.
Yönerge
- Tarih, Coğrafya, Arkeoloji, Hukuk, Ekonomi, Antropoloji, Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Uluslararası İlişkiler, Siyaset Bilimi, Eğitim Bilimi ve Dil Biliminden oluşan sosyal bilimler alanları arasından bir tanesini ya da TÜBİTAK, TÜRKSAT, ASELSAN, MKE, HAVELSAN gibi ülkemizin önde gelen bilimsel kurumlardan birini seçmelisiniz.
- Seçtiğiniz konu ile ilgili araştırma yapmalısınız.
- Araştırma yaparken aşağıda verilen bilimsel araştırma basamaklarını kullanmalısınız.
- Araştırma sonucunda sizlerden seçtiğiniz alanı tanıtmaya yönelik bir metin oluşturmanız beklenmektedir.
- Çalışmanızın son paragrafında seçtiğiniz konunuzun toplum hayatına etkisini anlatmalısınız.
- Sizler bu araştırma çalışmanı sonra sınıfta arkadaşlarınıza sunmalısınız.
Türkiye’de Bilim
TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu), 1963 yılında kurulmuştur. Amacı, akademik ve endüstriyel araştırma geliştirme çalışmalarını ve yenilikleri desteklemek, ulusal öncelikler doğrultusunda Araştırma-Teknoloji-Geliştirme çalışması yürüten, ülkemizin Bilim ve Teknoloji politikalarını belirlemekte ve toplumun her kesiminde bu farkındalığı artırmak üzere kitaplar ve dergiler yayınlamaktadır. Bilim insanlarının yurt içi ve yurt dışı akademik faaliyetleri burs ve ödüller ile desteklenmekte, özendirilmekte, üniversitelerimizin, kamu kurumlarımızın ve sanayimizin projeleri fonlanarak, ülkemizin rekabet gücünün artırılması hedeflenmektedir.
https://www.tubitak.gov.tr/tr/kurumsal/hakkimizda/icerik-biz-kimiz
- TÜBİTAK kaç yılında kurulmuştur?
- TÜBİTAK’ın günümüzdeki faaliyetleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- TÜBİTAK’ın kuruluşunun Türkiye için önemi ne olabilir?
Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı, Türkiye’nin daha iyi bir dünya için sözünü ve sesini yükseltebilmesi, ekonomik ve insani açıdan gelişmiş toplumlar arasında yer alması için milli ve yerli teknoloji hamlesini gerçekleştirmesinin kaçınılmaz olduğuna inanan bir grup genç girişimci ve genç profesyonel tarafından 2017’de kurulmuştur. Vakıf yürütmekte olduğu proje ve çalışmalarıyla, Türkiye’nin milli teknoloji hamlesini gerçekleştirmesine yönelik katkı sağlamayı hedeflemektedir. Vakıf bu hedef doğrultusunda bazı alanda projeler yürütmektedir. Potansiyel sahibi ortaokul, lise ve üniversite gençlerine yönelik teknik eğitimler ve atölye çalışmaları ile eğitilmesi ve desteklenmesi bunlardan yalnızca biridir.
https://turkiyeteknolojitakimi.org/biz-kimiz.html
- Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı kaç yılında kurulmuştur?
- Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı’nın kuruluş amaçları hakkında ne söyleyebilirsiniz?
- Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı’nın sivil insanlar tarafından kurulması Türkiye’nin teknolojiye bakışı açısından ne ifade ediyor olabilir?
- Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı’nın Türkiye’nin teknolojisinin gelişmesi açısından ne önemi olabilir?
Türk Dil Kurumu, Türk Dili Tetkik Cemiyeti adıyla 12 Temmuz 1932’de Atatürk’ün talimatıyla kurulmuştur. Cemiyetin kurucuları, hepsi de milletvekili ve dönemin tanınmış edebiyatçıları olan Sâmih Rif’at, Ruşen Eşref, Celâl Sâhir ve Yakup Kadri’dir. Türkçenin yazılı ve sözlü kaynakları üzerine bilimsel araştırmalar yapmak; Türkçenin bilim, sanat, edebiyat ve öğretim dili olarak özleşmesini, gelişmesini ve her alanda doğru, güzel ve etkili kullanılmasını sağlamaktır. Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarıp onu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek ve Türk dünyasında ortak iletişim dili, dünyada ise yaygın ve geçer bir dil konumuna getirmektir.
http://tdk.gov.tr/tdk/kurumsal/tarihce-2/
- Türk Dil Kurumu, kaç yılında kimin talimatı ile kurulmuştur?
- Türk Dil Kurumu’nun amaçları hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- Türk Dil Kurumu’nun kurulmasının Türkçe’ye yönelik katkıları neler olmuştur?
- Türk Dil Kurumu’nun kurulmasının dil ve edebiyat bilimine yönelik katkıları neler olabilir?
Ders 2
6.4.2. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gelecekteki yaşam üzerine etkilerine ilişkin fikirler ileri sürer.
Değerler: Bilimsellik
Beceriler: Yenilikçilik ve Araştırma
Etkinlik Yeri: Sınıf
Etkinlik Süresi: 1 ders saati
Kanıt 1
Bilim ve teknoloji, insanın gündelik hayattaki etkilerinden yola çıkarak şekillenir. İnsanların gündelik hayatta var olan ihtiyaçları, bilimin ve teknolojinin temelini oluşturur. Bu yüzden bilim ve teknolojinin gerekliliği açısından temelde iki şey şarttır: İlk olarak bilimi ve teknolojiyi yapan insanın var olması ikincisi ise ortada bir sorun olması ve buna yönelik çözüme duyulan ihtiyaç. Bu iki unsur olduğunda bilim ve teknolojinin gelmesi kaçınılmazdır. Örneğin ilk insanların çok fazla ağır yük taşıyor olmaları, bunu kolaylaştırmak istemeleri tekerleği doğurmuştur. Yine aynı şekilde gaz lambasının yeterince aydınlatmaması ve maliyetinin pahalı olması ampulün bulunmasında etkilidir. Yani ortada var olan bir ihtiyaç ve bu ihtiyacı gidermek için çabalayan insan bilim ve teknolojinin itici gücüdür. Tabi bunun yanında bilim adamlarının çalışma azmi, merakları da bilim ve teknolojinin ilerlemesinde oldukça etkilidir.
- Kanıt 1’e göre Bilim ve teknolojiye dayalı gelişmeler, hangi nedenlere dayalı olarak gelişme göstermektedir?
- Kanıt 1’e göre Bilim ve teknolojinin temel unsurları hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- Kanıt 1’e göre ampulün icat edilmesinin sebebi nedir?
GELECEKTE BİLİM VE TEKNOLOJİ NASIL OLABİLİR?
Değerler: Bilimsellik
Beceriler: Yenilikçilik ve AraştırmaEtkinlik Süresi: 2 ders saati
Kanıt 1’de de belirttiğimiz üzere bilim ve teknoloji insanların ihtiyaçlarına dayalı olarak gelişir. Özellikle bu bilimsel gelişmeler birbirinin üzerine bir şeyler ekleyerek devam eder. Örneğin ilk başta mum, ardından gaz lambası bulunmuştur. Bundan sonra ampül, ardından ampülden elde edilenlere dayalı olarak florasan gibi günümüzdeki ışık sistemleri geliştirilmiştir. Bu durum dahi, bilimin birbirinin devamı olup üst üste koyarak geliştiğine işaret eder. Bu yüzden sizde bu etkinlikte, gelecekte bilim ve teknolojiye dair neler olabilir bunu ele almaya çalışacağız. Ancak gelecekteki örnekleri ele almadan önce geçmişten günümüze bilimin hayatımıza nasıl etki ettiğine dair birkaç örnek vermek istiyorum.
- Kanıt 1’e göre matematik ilk insanların zamanında daha çok hangi amaçlarla kullanılmıştır?
- Kanıt 1’e göre matematik 1700’lere kadar daha çok hangi alanlarda kullanılmıştır?
- Kanıt 2’den yola çıkarak matematiğin 1900’lü yıllarda hangi amaçla kullanıldığı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- İlk insanların matematiği keşfetmesi ve kullanmasının 1900’lerdeki matematik gelişmelerine etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- Telefon, hangi bilim adamı tarafından icat edilmiştir?
- İlk bulunan telefonun özellikleri hakkında daha çok ne söyleyebilirsiniz?
- 2000’li yıllardaki telefon teknolojisinin gelişimi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- 1800’lü yılların sonunda bulunan telefonun, geleceğe yönelik katkıları neler olmuştur?
Yönerge
- Kanıt 1,2,3 ve 4’ten yararlanarak sizden bilim ve teknolojinin gelecekteki yaşam üzerine etkilerini anlatan bir değerlendirme yazısı ele almanız istenmektedir.
- Bu yazıyı ele almadan önce çevrenizdeki bilim ve teknolojiye dair olan unsurları esas alınız. Bu unsurlar telefon, bilgisayar, televizyon gibi teknolojik unsurları içerebileceği gibi tıp (hastalık), matematik, edebiyat, fizik gibi birtakım bilimleri de içerebilir.
- İncelediğiniz, bilimsel ve teknolojik unsurlardan yola çıkarak bilimin ve teknolojinin gelecekteki insan yaşamına dair yapabileceği katkıları (olumlu veya olumsuz) ele alan bir değerlendirme metni yazınız.
- Yazdığınız değerlendirme metninde seçtiğiniz teknolojik gelişme veya bilimsel gelişmenin gelecekteki yaşam üzerine yapabileceği olumlu-olumsuz katkıları belirtirken nedenlerine de yer veriniz. (Örneğin, gelecekte insanların çalışmasına ihtiyaç kalmayacaktır, çünkü çalışan robotlar ortaya çıkacaktır gibi).
- Yazdığınız metinde noktalama işaretlerine ve yazım kurallarına uyunuz.
Diğer dersler/kazanımlar (3 ve 4 ) ünitenin tamamındadır!