
5. Sınıf 4. Ünite: Bilim, Teknoloji ve Toplum
- 0 comments
- Başlık; 5. Sınıf
- 4
Ders 1
Kazanım 5.4.1: Teknoloji kullanımının sosyalleşme ve toplumsal ilişkiler üzerindeki etkisini tartışır.
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık

- Sude televizyonu neden sevmemektedir?
- Sude’nin annesi ve babası neden Sude ile konuşmamaktadır?
- Sude’nin annesi ve babasının televizyon izleyip kızlarıyla konuşmaması teknolojinin hangi yönünü ortaya koyar?

- Rıza Amca’nın kardeşlerini görmeye gitmesi ona nasıl etki etmektedir? Yazınız.
- Ulaşım teknolojisinin gelişmesi insanlar arasındaki iletişimi nasıl etkilemiştir? Değerlendiriniz.

- Yunus’un ailesini gösteren fotoğraf hakkında ne düşünüyorsunuz? Fotoğraftaki kişiler ne yapıyorlar?
- Siz de ailenizde bu şekilde bir durumla karşılaşıyor musunuz? Ailenizde herkes telefonla oynuyor mu?
- Yunus’un telefonla oynayanları eleştirmesine rağmen telefonla oynaması hakkında neler düşünüyorsunuz?
- Dokunmatik telefonların gelişmesi insanların hayatına nasıl etki etmiştir?
ETKİNLİK A– DERGİ HAZIRLAMA
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Oyuncu Sayısı: 24 (Etkinlik için temsili seçilmiştir).
Oyun Yeri: Sınıf
Oyun Süresi: 2 ders saati
Yönerge
Sizden Şubat Ayı için teknolojinin kullanımının toplumsal ilişkiler ve sosyalleşmeye etkisini ele alan bir dergi hazırlamanızı istiyorum. Bu dergiyi ele almak için ise sizden şunları istiyorum:
- Sizden teknolojinin kullanımının toplumsal ilişkiler ve sosyalleşmeye etkisini ele alan bir dergi hazırlamanız istenmektedir.
- Dergiyi hazırlarken Adem, Sude, Rıza ve Yunus’un anlattıklarından yararlanabilirsiniz.
- Dergi hazırlamak için dörtlü gruplar oluşturunuz.
- Dergiyi hazırlarken aşağıdaki 20 cümlenin kullanılması gerekmektedir:
- Teknoloji sosyal ilişkilerimizi etkilemektedir. Örneğin aile içindeki etkileşimlerimiz bundan olumlu veya olumsuz etkilenebilmektedir (Sude veya Yunus olayında olduğu gibi).
- Teknolojinin ilerlemesi sağlık sorunlarımızı kolaylaştırmıştır.
- Aşıların bulunması salgın hastalıkları azaltmıştır.
- Teknoloji ve Motorlu taşıtlar ulaşım süresini kısaltmıştır.
- Teknoloji insanın hayatını kolaylaştırmaktadır.
- Ulaşımdaki kolaylık akrabalarımızla daha fazla görüşmemizi sağlar.
- Teknolojik ulaşım araçları gemi, tren, otomobil ve uçaktır.
- Teknoloji ile beraber internet kullanımı gelişmiştir.
- İnternet sayesinde rahatlıkla arkadaşlarımızla iletişime geçebiliriz.
- İnternet sayesinde haberleşme kolaylaşmıştır.
- Teknoloji ve internet sayesinde bilgilere çabuk ulaşabiliyoruz.
- Teknoloji ve internet sayesinde ödev kaynaklarımızı bulabiliyoruz.
- Teknoloji ve internet sayesinde faturalarımızı artık internetten ödeyebiliyoruz.
- Arkadaşlarımızın yanında sürekli telefonla oynamak onlarla konuşmamızı engeller.
- Çok fazla internetten iletişime geçmeye alışırsak gerçek hayatta iletişim kurmakta zorlanabiliriz.
- Cep telefonları aracılığı ile ailemize kolaylıkla ulaşabiliyoruz.
- İnternet kullanırken diğer insanları rahatsız etmemeliyiz.
- Teknoloji insanlar arasındaki ilişkiyi geliştirebilir.
- Teknolojik ürünlerden olan bilgisayar veya telefonu fazla kullanmak, insanlarla iletişimimizi kısıtlayabilir.
- Telefon ve internet teknolojisi sayesinde yeni arkadaş ortamları bulabiliyor, yeni arkadaşlar edinebiliyoruz.
- Derginize isim koyabilir, görsellere yer verebilirsiniz.
- Dergi tasarımı bittikten sonra derginin tanıtımını sınıfa yapacaksınız.
KAZANIM 5.4.1: DERGİ HAZIRLAMA ETKİNLİĞİ DEĞERLENDİRMESİ
Değerlendirilecek Öğrenci veya Öğrencilerin Adı Soyadı:
Değerlendirilecek Öğrencilerin Numaraları:
ÖZ ve AKRAN DEĞERLENDİRME FORMU
1.Arkadaşım | 2.Arkadaşım | 3.Arkadaşım | Ben | |
Etkinliğe aktif olarak katıldı ve grup oluşturdu. | ||||
Hazırladığımız dergide teknoloji kullanımının insanlar arasındaki etkileşimi kolaylaştırdığına dair fikirler üretebildi. | ||||
Hazırladığımız dergide teknolojinin fazla kullanımının toplumsal ilişkilere yönelik olumsuz etkilerine değinebildi. | ||||
Hazırladığımız dergide Teknoloji kullanımının sosyalleşmeye yardımcı olduğunu belirtti. | ||||
Hazırladığımız dergide teknoloji kullanımının toplumsal ilişkileri değiştirebildiğine yer verdi. | ||||
Hazırladığımız dergide teknolojinin aile içi etkileşime yönelik olumlu-olumsuz etkilerine değindi. | ||||
Hazırladığımız dergimizde özgün fikirler üretebildi. | ||||
Dergide görseller eklenmesinde yardımcı oldu. | ||||
Dergiyi sınıfa tanıtma aşamasında yer aldı. | ||||
Arkadaşları ile işbirliği içerisinde çalıştı. |
ETKİNLİK B – KEŞİF VE TARTIŞMA
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Etkinlik Yeri: Sınıf İçi Tartışma ve Sınıf Dışı Gözlem
Etkinliğe Katılacak Kişi Sayısı: 24 (Etkinlik için temsili seçilmiştir).
Oyun Süresi: 2 ders saati
Yönerge
Teknolojinin insan hayatını kolaylaştırdığı ve insanların birbirine hızlıca ulaşmasını sağladığı bir gerçektir. Bu yüzden bugün insanlar arasındaki ilişkiler de teknolojiye göre şekil almış ve farklı bir hal almaya başlamıştır. Bugün itibariyle teknoloji hayatımızda inkar edilemez bir gerçek olarak var olduğundan bunun sosyalleşme ve toplum üzerindeki etkisini anlamamız gerekir.
- Etkinliğin ilk ders saatinde telefon, bilgisayar ve ulaşım araçlarının gelişmesinin aile bağlarını, samimiyetini, bireylerin özel hayatına ilişkin etkilerine dair fikirlerinizi bir kağıda yazınız.
- Ardından ertesi hafta olan ders için, bilgisayar aracılığı ile gazete haberlerini takip ediniz. Gazete haberlerinde var olan telefon, bilgisayar, televizyon ve yollar ile ilgili haberleri takip ediniz. Bu haberlerin içeriğine dair notlar alınız. Ardından bu haberlerin içeriğinin toplumsal ilişkiler ve sosyalleşme üzerindeki ilişkisini tartışan bir değerlendirme yazısı ele alınız.
- Etkinliğin ikinci ders saatinde ise, dersin ilk haftasında yazmış olduğunuz fikirleriniz ile gazete okuduğunuz haberler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları içeren bir yazı yazınız.
Kazanım 5.4.1: KEŞİF VE TARTIŞMA ETKİNLİĞİ DEĞERLENDİRMESİ
Değerlendirilecek Öğrencinin Adı Soyadı:
Değerlendirilecek Öğrencinin Numarası:
RUBRİK
|
PERFORMANS DÜZEYİ |
||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
Öğrenci etkinliğe aktif olarak katıldı. |
|
|
|
|
|
Etkinliğin ilk haftasında telefon, bilgisayar, ulaşım araçlarının gelişmesinin insanlar arasındaki etkileşime dair etkilerini belirtti. |
|
|
|
|
|
İlk hafta yazmış olduğu yazıda teknolojinin, insanlar üzerindeki etkilerinin olumlu ve olumsuz yönlerine değindi. |
|
|
|
|
|
Öğrenci, gazete haberlerini takip etti. |
|
|
|
|
|
Öğrenci takip ettiği gazete haberlerinin tarihlerini belirtti. |
|
|
|
|
|
Takip ettiği haberlerdeki gelişmelerin toplumsallaşma üzerindeki etkilerini belirtti. |
|
|
|
|
|
Öğrenci, ilk hafta yazdığı yazı ile gazete haberlerinden elde ettiği haberler arasındaki benzerlik ve farklılıkları yazdı. |
|
|
|
|
|
Öğrenci, etkinlik sonunda dijital okuryazarlık becerisini kazanabildi. |
|
|
|
|
|
Ders 2
Kazanım 5.4.2: Sanal ortamda ulaştığı bilgilerin doğruluk ve güvenirliğini sorgular.
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Öğrenilecek Kavramlar: Medya Okuryazarlığı

Sanal ortam bugün büyük oranda internetten oluşmaktadır. Bu interneti kullanmak her ne kadar kolay olsa da içerisinde büyük tehlikeler bulunabilmektedir. Bu tehlikelerin başında bilginin yanlış veya eksik olması gelmektedir. Çünkü internetteki bilgilerin genelde kaynakları belli değildir veya belirtilmemiştir. Bu yüzden bu bilgiler insanların kendi bildiklerinden veya yorumlamalarından da oluşabilir. Bu da bilgileri özellikle sorgulanabilir kılar. Yani internet üzerinde gördüğümüz bir bilgi yüzde yüz doğru olmayabilir. Bunun için internette gördüğümüz bir bilgiyi ilk önce sorgulamaya tabi tutmalıyız. Bunun için de:
- Bu bilgiyi kim yazmıştır?
- Bu bilgi doğru olabilir mi?
- Bu bilgi başka kaynaklarda nasıl yazıyor?
Sorularını sormalı ve bundan sonra bilgiyi kabul etmeliyiz. Eğer internette gördüğümüz bilgiler başka bilgilerle karşılaştırdığımızda uygunluk içermiyorsa o bilgiye şüphe ile bakmalıyız. Çünkü internette bulduğumuz veya gördüğümüz bilgi yanlış olabilir. Bu yüzden de internette gördüğümüz her bilgiye inanmamalı ve onların güvenirliğini sorgulamalıyız. Bugün, bireylerin internette birtakım bilgilere ulaşması, bu bilgileri başka kaynaklar ile karşılaştırarak doğruluğunu tespit etmesi ve internet üzerinden bilgiler edinmesi medya okuryazarlığı olarak adlandırılmaktadır.
- İnternette karşılaşabileceğimiz tehlikelerin başında gelen durum nedir?
- İnternette karşılaştığımız bilgileri sorgulanabilir kılan şey nedir?
- İnternette gördüğümüz bilgileri sorgularken hangi soruları sormalıyız?
- İnternetteki bilgilerin kaynağının belirtilmeme sebepleri sizce neler olabilir?
- İnternetteki bilginin doğruluğunu tespit edebilmek için neler yapmamız gerekir?
ETKİNLİK A ŞİFRE KIRMA OYUNU
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Eğitsel Oyun
Oyuncu Sayısı: 25 (Etkinlik için temsili seçilmiştir.)
Oyun Yeri: Sınıf
Oyun Süresi: 1 ders saati
Materyal: Kâğıt ve kalem (Ekte şifreler de verilmiştir.)
Ben (Ahmet) ve arkadaşım Mehmet internet üzerinde bazı çelişkili bilgiler gördük hatta bu çelişkileri kâğıda yazdık ve öğretmenimize sorduk. Öğretmenimiz de sorunlarımızın çözümlerini bir kâğıda yazdı ama bize vermedi. Çözümlere ulaşmamız için belli şifreleri çözmemiz gerekiyor. Ancak buna rağmen sorunların çözümlerini bir türlü bulamadık. Eğer şifreleri tek tek çözersek doğruya ulaşacağız. Bu sorunların çözümü için size ihtiyacımız var.
Yönerge
1.Ahmet ve Mehmet’in yardıma ihtiyacı var! Bunun için beşer kişilik gruplar oluşturun.
2.Ahmet ve Mehmet’in problemine yardım etmemiz gerekiyor. Bunun için önünüze ilk aşamada bir sorun içeren metin verilmiştir. İkinci ve üçüncü aşamalara geçmek için şifreleri çözmeniz gerekmektedir.
Şifreleri çözmek için metindeki soruyu cevaplandırın ve konuyu tespit edin. Metindeki sorunun cevabı ve konu bir sonraki aşamaya geçmeniz için şifrenizdir.
1.Konuyu tespit ettikten sonra öğretmeninizin yanına gelin ve şifreyi söyleyerek bir sonraki aşamaya geçin.
2.İkinci aşamadaki şifreye geçerseniz en sevdiğiniz kahraman size gelecek ve yardım edecek. Böylece üçüncü aşamaya daha kolay geçebileceksiniz.
3.Üçüncü aşamadaki şifreyi çözen grup oyunu kazanacaktır.
Şifresi Çözülecek Olan Metin: Atatürk 1900 yılında İstanbul’un Fatih ilçesinde doğmuştur, ardından sıbyan mektebine giden Atatürk 1913 yılında Mühendis Mektebi’ni bitirmiş ve böylece mühendis olmaya hak kazanmıştır.
İlk Aşamanın Sorusu: Atatürk ile ilgili verilen bu bilgi sosyal medyadan alınmıştır. Bu bilgiler doğru mu?
İkinci Aşamanın Sorusu: Atatürk hangi yılda ve nerede doğmuştur? Atatürk’ün bitirdiği okullar nelerdir?
Üçüncü Aşamanın Sorusu: İnternetten bilgiyi buldunuz ve araştırdınız. Sonuç olarak bu bilginin yanlış olduğunu anladınız. Sizin yaptığınız bu araştırma ve incelemenin adı nedir? (Bu soruda öğretmeninizden, süper kahraman yardımı alabileceğinizi unutmayın).
Artık şifrelerin tamamını çözdüyseniz, öğretmeninize hemen bildirin. Oyun burada sona erdi.
KAZANIM 5.4.2: ŞİFRE KIRMA OYUNU ETKİNLİĞİ DEĞERLENDİRMESİ:
Değerlendirilecek Öğrencilerin İsimleri:
Değerlendirilecek Öğrencilerin Numaraları:
Not: Değerlendirmelerinizi 1 ile 5 puan arasında yapınız.
ÖZ VE AKRAN DEĞERLENDİRME
|
1.Arkadaşım |
2.Arkadaşım |
3.Arkadaşım |
4.Arkadaşım |
Ben |
Beşer kişilik grup oluşturarak, etkinliğe aktif olarak katıldı. |
|
|
|
|
|
Etkinlik süresince kendi fikirlerini öne sürdü. |
|
|
|
|
|
Arkadaşları ile irtibatta karşısındaki arkadaşının fikirlerine saygı duydu. |
|
|
|
|
|
İlk metinde verilen bilginin doğruluğunu sorguladı, doğru cevabı buldu. |
|
|
|
|
|
İkinci aşamanın sorusu için araştırmada bulundu. |
|
|
|
|
|
İkinci aşamadaki soruyu doğru cevapladı ve sosyal medyada gördüğü bilgilerin hepsine inanmaması gerektiğini söyledi. |
|
|
|
|
|
Süper kahramandan medya okuryazarlığı kavramını öğrendi. |
|
|
|
|
|
Sanal ortamda karşılaştığı bilgilerin güvenirliğini sorgulamayı öğrendi. |
|
|
|
|
|
İnternette karşılaştığı bilginlerin, başka kaynaklarla karşılanması gerektiğini öğrendi. |
|
|
|
|
|
Etkinlik süresince işbirliği içerisinde çalıştı. |
|
|
|
|
|
ETKİNLİK B GÜVENLİ BİLGİ
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Sınıf Mevcudu: 25 (Etkinlik için temsili seçilmiştir.)
Etkinlik Yeri: Sınıf
Etkinlik Süresi: 1 ders saati
Materyal: 2 kişi
Sizinle beraber bugün bilgilerin doğruluğunu ve güvenirliliğini sorgulayacağız. Bu etkinliğimizde tahtaya iki kişi gelecek. Gelenlerden biri doğru ve güvenilir kaynaklardan bilgiler sunacak diğeri ise yanlış ve güvenilir olmayan kaynaklardan bilgiler sunacaktır fakat hangisinin doğru hangisinin yanlış olduğunu sizler bilmeyeceksiniz. Bu etkinlikte amacımız yanlış ve güvenilir olmayan kaynaktan bilgilerin neden yanlış olduğunu sınıfça sorgulamamızdır.
Yönerge
- Tahtaya gelmek üzere iki öğrenci seçilecektir, tahtaya çıkacağınız arkadaşınızı belirleyiniz.
- Birinci öğrenci güvenilir olan ve doğrulanmış bir bilgiyi, ikinci öğrenci ise güvenilir olmayan kaynaklardan olmayan, sanal ortamdan elde edinilmiş olan bilgiyi öne sürecektir.
- Öğretmen burada tartışmayı durduracaktır. Size dönerek, ilk olarak “Sizce bu bilgilerden hangisi doğrudur, neden?” sorusunu soracaktır.
- Öğretmen ikinci aşamada size yöne dönerek “Bir bilginin doğru sayılabilmesi ve güvenilir olabilmesi için hangi kriterler gereklidir?” sorusunu soracaktır.
- Soruların cevaplanmasından sonra siz, hangi öğrencinin savunduğu bilginin doğru ve güvenilir kaynaktan olduğunu seçeceksiniz. Yanlış bilginin ise neden yanlış olduğunu açıklayacaksınız.
- Öğretmeniniz de son aşamada hangi bilginin doğru ve güvenilir olduğunu ve bunun nedenlerini açıklar.
Ebru: Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi’nden aldığım bilgiye göre tekerlek milattan önce 3400 senelerinde Karadeniz kıyılarında icat edilmiştir (Doğru bilgi ve bahsi geçen dergiden alınmıştır.).
Hakan: Yanılıyorsun Ebru tekerlek milattan önce 2500 yıllarında Irak’ta bulunmuş İnstagram’da görmüştüm.
Ahmet: Vedat ilk pantolon M.Ö 3000’de Altay dağlarında yaşayan Türkler tarafından kullanılmıştır. (Türkler Ansiklopedisi’nden alınmıştır ve halen geçerliliği olan bir bilgidir).
Vedat: Hayır Ahmet geçen Facebook’ta babamın hesabında gördüm, pantolon ilk kez Amerika yerlileri tarafından kullanılmıştır.
Buse: Beslenme, diyet ve gıda sözlüğüne göre ekmek ancak tam buğdaylı olduğunda sağlıklı ve yararlıdır.
Mert: Nasıl? Bana dedem demişti ki ekmeğin her türlüsü yararlıdır, bol bol yemen gerekir kızım.
Burhan: Geçen gün Sağlık Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu el kitapçığına göre günde 2.5 litre su içmek, insan sağlığı açısından en iyisiymiş.
Tuğba: Ancak geçen gün haberlerde dinledim. Ne kadar su içersek bizim için o kadar iyiydi. Bu konuda emin misin?
Mustafa: Geçen gün internetten okumuştum, ilk insanlar bizim gibi evlerde yaşıyorlarmış sadece evleri daha basitmiş.
Osman: Benim de geçen okuduğum İlk Çağda İnsanlar kitabına göre evlerde değil mağarada yaşıyorlarmış.
Murat: Moğol İmparatorluğu Tarihi kitabında okuduğuma göre ünlü hükümdar Cengiz Han aslen Moğol olmasına rağmen zamanla Türkleşmiş, bu yüzden Moğollar, Türk olarak kabul edilebilirmiş.
Mahidevran: İnstagram’da bir gönderiden okuduğuma göre Cengiz Han aslında Çin milletindenmiş, sonradan Moğollaşmış.
Haticenur: Bir internet sitesinde görmüştüm, Türklerin ilk yazılı kaynaklarının Uygurlara dayandığını söylüyordu. Hatta bu devletin bir de kendilerine ait Uygur Alfabeleri varmış.
Mehmet: Eski Türklerin Tarihi kitabında öyle yazmıyor ama kitapta yazan bilgiye göre Türklerin ilk yazılı kaynakları Göktürklere dayanıyor ve bu devletin kendilerine ait bir de Göktürk Alfabeleri varmış.
KAZANIM 5.4.2: GÜVENLİ BİLGİ ETKİNLİK DEĞERLENDİRMESİ
Değerlendirilecek Öğrencinin Adı Soyadı:
Değerlendirilecek Öğrencinin Numarası:
Not: Değerlendirmelerinizi 1 ile 5 puan arasında yapınız.
|
PERFORMANS DÜZEYİ |
||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
Öğrenci etkinliğe aktif olarak katıldı. |
|
|
|
|
|
Sorulan soruları aktif olarak cevapladı. |
|
|
|
|
|
Bilgilerin doğruluğunu sorguladı. |
|
|
|
|
|
Bilgilerin, neden yanlış olduğunu açıklayabildi. |
|
|
|
|
|
Arkadaşları ile bilgiler hakkında tartıştı. |
|
|
|
|
|
Doğru bilginin bulunabileceği kaynakları söyledi. |
|
|
|
|
|
Yanlış bilgileri, doğru bilgilerin yer aldığı kaynak ile karşılaştırdı. |
|
|
|
|
|
Doğru bilgiyi seçebildi. |
|
|
|
|
|
Arkadaşları ile tartışırken nazik bir dil kullandı. |
|
|
|
|
|
Arkadaşlarının fikrine saygı duydu. |
|
|
|
|
|
Ders 3
Kazanım 5.4.3: Sanal ortamı kullanırken güvenlik kurallarına uyar. |
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Öğrenilecek Kavramlar: 3D Güvenlik Sistemi, Virüs
Ders 4
Kazanım 5.4.4: Buluş yapanların ve bilim insanlarının ortak özelliklerini belirler.
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Ders 5
Kazanım: 5.4.5: Yaptığı çalışmalarda bilimsel etiğe uygun davranır. |
Değerler: Dürüstlük, Çalışkanlık ve Bilim Etiği
Beceriler: Özdenetim, Dijital Okuryazarlık
Öğrenilecek Kavramlar: Meslek Etiği, Bilimsel Etik
Not: Diğer dersler/ kazanımlar (3, 4 ve 5) ünitenin tamamındadır!