10. Sınıf II. Ünite V. Ders
Osmanlı Devleti ile Timur Devleti Arasındaki Mücadeleyi ve Bu Mücadelenin Sonuçlarını Değerlendirir
a) Ankara Savaşından Önce Osmanlı ve Timur Sınırları
Kanıt 1
Kanıt 2
Kanıt 3
Selçuklu ve İlhanlı devletlerinin varisi olmak iddiasıyla Timur, büyük bir cihangir olarak Asya’da fetih hareketlerini sürdürürken, bir taraftan da Ortadoğu ve Anadolu üzerinde vesayet siyaseti takip etmekteydi. Aynı coğrafyada karşısında Memlük ve özellikle Osmanlılar vardı. Osmanlı devletinin başında bulunan ve merkezî, güçlü bir teşkilat kuran Yıldırım Bayezid, Anadolu’daki küçük beyleri itaat altına alıp Memlük Sultanlığının Doğu Anadolu’daki topraklarına doğru ilerliyor, cüretkâr bir fetih siyaseti izliyor, bu da onu alakasını bu cihete çevirmiş olan Timur ile karşıya getiriyordu.
Feridun M. Emecen, İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikleri Dünyası, Timaş Yayınları, İstanbul 2016, s.271
Kanıt Sorgulama
1) Kanıt 1, 2 ve 3’e bakarak Timur ile Yıldırım Bayezid arasında hangi bölgedeki topraklar üzerinde hakimiyet mücadelesi veriliyor olabileceğini söyleyiniz.
2) Kanıt 1, 2 ve 3’e göre Osmanlı ve Timur Devletlerinin ilerleme sahaları neresidir? Niçin bu bölgelere doğru ilerliyor olabilirler?
3) Kanıt 1, 2 ve 3’e göre Yıldırım Bayezid’in Anadolu’daki küçük beyleri itaat altına almak istemesi bu beylerin siyasi tutumlarına ne şekilde yansıyacaktır? 4) Kanıt 1, 2 ve 3’e göre Yıldırım Bayezid’in ele geçirdiği Anadolu’daki küçük beylikler kendilerini nasıl koruyabilirler?
b) Ankara Savaşına Giden Süreç ve Ankara Savaşı
Kanıt 4
[…] Timur’un gönderdiği elçiye verdiği mektupta Yıldırım’a “oğlum Yıldırım Han” şeklinde izzetle hitap ettiği; buna mukabil Yıldırım’ın elçiye gazap edip Timur’u “Leng Timur” diye hor gördüğü ve “kâhbenin erisin, eğer benüm ile buluşup ceng itmezsen ben dahı varmazisem karım dahı boş olsun” diye haber yolladığı ve bundan sonra iki sultan arasında hakaret-âmiz mektuplar teati edildiği yazılıdır.
Feridun M. Emecen, İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikleri Dünyası, Timaş Yayınları, İstanbul 2016, s.278
Kanıt 5
[…]Timur başlangıçta, gazanın liderliğini elinde tutan Bayezid’e karşı harekete geçmekte tereddüt etti. Bayezid’e karşı koyan ve kaçıp kendisine sığınan Anadolu beylerini iyi karşıladı. Buna karşı Bayezid de Timur’un düşmanları Sultan Ahmet Celayir ve Kara Yusuf’u korudu, onları kendi hizmetine aldı. Bu durum Timur’u çok kızdırdı. Anadolu’ya yürüyüp Erzincan’a geldi ve Erzincan emiri tarafından karşılandı. Ardından Osmanlılar’a ait Sivas Kalesi’ni kuşattı. (1400) şehir teslim olduysa da kanlı bir şekilde yağmalandı.
Halil İnalcık, Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2017,s.135
Kanıt 6
[…]Oruç Bey ise… Germiyanoğlu, Menteşeoğlu, Aydınoğlu, Saruhanoğlu, İsfendiyaroğlu’nun elçisiyle Timur’a sığındıklarını, onu yerinden kaldırdıklarını, Timur’un Yıldırım’a elçi gönderdiğini, kalabalık askerle Anadolu’ya yürüyen Timur’un Sivas’ı yakıp halkını helak eylediğini, Şam seferi sonrasında yeniden Anadolu’ya yürüyüp Ankara’ya geldiğini, burada büyük bir savaş olduğunu Yıldırım’ın “tizliğinden” askeri incittiğini, Anadolu beylerinin ve Tatar askerlerinin Timur tarafına geçtiklerini, yalnız kalan Yıldırım’ın esir düştüğünü, Timur’un ona iyi davrandığını belirtir.
Feridun M. Emecen, İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikleri Dünyası, Timaş Yayınları, İstanbul 2016,s.276
Kanıt Sorgulama
1) Kanıt 4, 5 ve 6’ya göre Timur’a sığınan kimlerdir? Timur’a niçin sığınmış olabilirler?
2) Kanıt 4, 5 ve 6’ya göre Yıldırım Bayezid’a sığınan kimlerdir? Yıldırım Bayezid’e niçin sığınmış olabilirler?
3) Kanıt 4, 5 ve 6’ya göre Yıldırım Bayezid ve Timur’un birbirine hakaret içeren mektuplar neden yollamaktadırlar? 4) Kanıt 4, 5 ve 6’ya göre Yıldırım Bayezid ile Timur’un mücadelesini Türk dünyasının liderliği bağlamında değerlendiriniz.